Đá Gypsum còn được gọi là đá thạch cao, là một loại khoáng chất sunfat tự nhiên, nổi bật với khả năng tạo thành nhiều hình dạng tinh thể đẹp mắt. Ngoài việc làm trang sức đá quý, Gypsum còn là một trong những vật liệu xây dựng có lịch sử lâu đời nhất thế giới.

Đá Gypsum là gì?

Đá Gypsum hay còn được được biết đến với tên gọi đá thạch cao, có dải màu phân bố từ trắng đến trắng xám, tuy nhiên màu sắc có thể thay đổi do sự xuất hiện của tạp chất. Những viên đá càng lớn thì thường sẽ có màu càng tối. Thạch cao có nhiều hình dạng khác nhau, từ hình trái tim đẹp mắt đến những viên hình trụ ấn tượng và thi thoảng có độ trong suốt như nước.

Tính chất vật lý và tính chất hóa học của đá Gypsum

Ý nghĩa và công dụng của đá Gypsum

Chữa bệnh thể chất

Đá Gypsum có tác dụng chữa bệnh thể chất hiệu quả, làm giảm các cơn đau đầu, làm dịu cơn đau dạ dày, viêm khớp, hạ sốt, giúp chủ nhân vượt qua các cơn đau một cách nhẹ nhàng hơn. Ngoài ra, viên đá quý màu trắng này còn có khả năng hỗ trợ giữ nước bên trong cơ thể người bệnh, giúp trẻ hóa và đàn hồi cho làn da, là lựa chọn tuyệt vời cho phụ nữ.

Chữa bệnh tinh thần

Đá Gypsum là biểu tượng của sự thuần khiết, hy vọng, có khả năng chuyển đổi năng lượng tiêu cực thành tích cực, tăng cường sự tự tin, cân bằng cảm xúc. Đặc biệt, viên đá này còn giúp chủ nhân khơi nguồn sáng tạo, lòng dũng cảm, dám đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

Ứng dụng trong công nghiệp

Đá thạch cao có tính an toàn cao, không cháy, dễ dàng tìm thấy nên được sử dụng phổ biến trong quá trình sản xuất vách thạch cao và tấm ốp tường.

Ngoài việc sử dụng trong ngành làm đẹp và xây dựng, thạch cao còn có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp như kiểm soát tốc độ đông cứng của xi măng, điều hòa đất, phụ gia thực phẩm, tạo màu cho mỹ phẩm và dược phẩm.

Đá Gypsum hợp với mệnh nào?

Trong phong thủy, đá Gypsum là viên đá tượng trưng cho sự nhiệt huyết, mang lại may mắn, thịnh vượng cho những người thuộc các mệnh sau:

• Mệnh Mộc: thích hợp với những viên đá quý màu xanh lục.
• Mệnh Kim: phù hợp với các viên đá Gypsum màu vàng.
• Mệnh Hỏa: hợp với các viên Gypsum màu hồng, vàng.
• Mệnh Thổ: hợp với các viên đá quý màu nâu.
• Mệnh Thủy: hợp với các viên đá quý màu xanh dương.

Đá Gypsum hợp với cung nào?

Mặc dù đá Gypsum không thuộc danh sách đá khai sinh truyền thống nhưng được biết đến là một trong những viên đá quý dành cho cung Thiên Bình và Song Tử. Viên đá này giúp cho người sở hữu ổn định cảm xúc, xoa dịu cảm xúc, tăng cường sự tự tin và dũng cảm trong cuộc sống.

5 cách bảo quản và làm sạch đá Gypsum

Đá Gypsum được xếp hạng 1,5 – 2 điểm trên thang đo độ cứng Mohs, có độ cứng thấp nên cần được bảo quản và làm sạch bằng 5 cách dưới đây:

• Sử dụng khăn vải ẩm nhúng vào axeton hoặc cồn nguyên chất để làm sạch các vết bụi, bẩn bám trên bề mặt đá quý, sau đó lau lại bằng vải khô.
• Tránh để đá quý tiếp xúc với nước lạnh hoặc nước muối, có thể khiến viên đá bị hòa tan.
• Luôn tháo trang sức gắn đá Gypsum khi tham gia các hoạt động thể chất như chạy bộ, nhảy dây hoặc làm việc nhà.
• Hạn chế để đá Gypsum tiếp xúc với nhiệt độ cao, các loại hóa chất mạnh hoặc sóng siêu âm, tránh gây hư hỏng màu sắc và độ bền của đá quý.
• Bảo quản đá Gypsum trong túi vải mềm hoặc hộp đựng có lót vải nhung, độ ẩm dưới 30% và nhiệt độ 55-72℉ (13-22oC).

Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đá Gypsum

Đá Gypsum được xác định giá trị thông qua tiêu chuẩn 4C như màu sắc, độ trong suốt, giác cắt và trọng lượng carat như sau:

Màu sắc

Đá Gypsum thường có màu nhạt, chứa các đường vân cẩm thạch hoặc dải và những tạp chất tạo ra màu sắc nổi bật như màu đỏ, cam hoặc vàng từ oxit sắt. Đặc biệt, những viên đá Gypsum có màu sáng thường khá hiếm và có giá trị lớn hơn so với các loại đá còn lại.

Giác cắt

Đá Gypsum sở hữu độ cứng thấp và sự phân tách hoàn hảo nên hiếm khi được trải qua quá trình mài giác. Bạn có thể tìm thấy các mẫu thạch cao thô hoặc cabochon trong các thiết kế bông tai, mặt dây chuyền. Ngoài ra, Gypsum còn có thể được chạm khắc thành những bức tượng nhỏ, vật phẩm trang trí độc đáo.

Độ tinh khiết

Tinh thể Gypsum có độ trong suốt cao thường hiếm và có giá trị cao hơn so với các mảnh đục, được nhiều người yêu thích đá quý săn lùng.

So sánh đá Gypsum và Selenite

• Selenite: là loại thạch cao trong suốt, không màu hoặc màu trắng, có những tinh thể lớn thường phẳng. Màu sắc có thể xuất hiện do tạp chất, chỉ ảnh hưởng đến bề mặt.
• Gypsum: thường có cấu trúc xốp, hạt mịn, có màu sắc trải dài từ màu trắng, hồng, nâu hoặc vàng. Loại thạch cao này có thể là khoáng thạch cao hoặc đá chứa thạch cao, được tìm thấy dưới dạng các khối lớn, sử dụng làm vật liệu chạm khắc trong nhiều thiên niên kỷ.

Phương pháp xử lý đá thạch cao

Đá thạch cao thường trải qua quá trình nhuộm màu, tẩy trắng, đun nóng hoặc tráng, nhằm cải thiện màu sắc và tăng độ bền cho viên đá. Nhiều chuyên gia ưa chuộng sử dụng phương pháp nhuộm màu đá thạch cao bởi cấu trúc xốp của viên đá có thể duy trì màu sắc tốt hơn.

Bên cạnh đó, một số loại thạch cao được xử lý có thể thay thế cho đá cẩm thạch hoặc được kết hợp với các vật liệu khác để tạo ra các sản phẩm mô phỏng đá quý có giá trị cao như đá mặt trăng.

Giá trị đá Gypsum

Đá Gypsum có giá trị tùy thuộc vào kích cỡ, màu sắc, trọng lượng và kiểu cắt khác nhau. Những viên đá thô có màu sắc tự nhiên được bán với mức giá khoảng 20 – 40 USD. Các sản phẩm phổ biến khác như đũa phép, quả cầu thường có giá từ 2 đến 20 USD, tùy thuộc vào kích thước và độ trong suốt. Với những tác phẩm chạm khắc độc đáo, giá có thể cao hơn do yêu cầu về tay nghề.

Trang sức gắn đá Gypsum

Đá Gypsum thường được dùng để chế tác thành các trang sức đá quý như nhẫn, vòng tay, dây chuyền hoặc hoa tai,..kết hợp cùng các loại đá quý khác như đá Ruby, đá Garnet, Opal xanh lục, ngọc trai,..và các kim loại quý như vàng 18K, vàng 14K, vàng 10K, vàng vàng, vàng trắng, bạc hoặc bạch kim để tăng thêm sự độc đáo, cá tính và quyến rũ cho người sử dụng.

Lịch sử đá Gypsum

Trong tiếng Anh cổ, từ “thạch cao” được gọi là “spærstān” có nghĩa là “đá giáo”, do tinh thể này giống như ngọn giáo. Từ “thạch cao” xuất phát từ tiếng Hy Lạp “gypsos” có nghĩa là “đốt cháy” hoặc “nung”. Trước khi sử dụng, thạch cao phải được nung nóng để loại bỏ độ ẩm.

Khoảng năm 6000 trước Công nguyên, ở Anatolia (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) thạch cao thường được sử dụng cho việc chạm khắc, điêu khắc hoặc xây dựng. Đặc biệt, người Mỹ bản địa dùng thạch cao để tạo ra sơn trắng.

Vào năm 3700 trước Công nguyên, người Ai Cập sử dụng thạch cao cho việc xây dựng kim tự tháp và các dự án khác. Ngoài ra, chạm khắc thạch cao cũng phát triển ở Hy Lạp, Trung Quốc và Trung Đông. Năm 1600, sau thảm kịch hỏa hoạn ở London, vua Pháp Louis XIV sử dụng thạch cao để ngăn chặn hỏa hoạn, cùng với lượng thạch cao lớn ở Montmartre, đã tạo ra biệt danh “thạch cao Paris.”

Trong thời kỳ đầu của ngành công nghiệp điện ảnh Hollywood, nhà làm phim sử dụng tính chất dễ bong tróc của thạch cao để tạo ra tuyết rơi, đôi khi kết hợp với bột ngô. Với khả năng chống cháy, an toàn, không độc hại của thạch cao đã làm cho loại khoáng sản này trở nên an toàn hơn so với các chất mô phỏng tuyết trước đây như bông và amiang.

Nguồn gốc hình thành đá Gypsum

Thạch cao là một loại khoáng chất được hình thành thông qua quá trình trầm tích, nơi nước bay hơi và để lại các chất khoáng. Khi nước chứa nhiều canxi và sunfat bay hơi, tạo ra các lớp trầm tích và quá trình này lặp đi lặp lại. Theo thời gian, áp suất và nhiệt độ biến đổi những lớp trầm tích này thành thạch cao. Thông thường, thạch cao được hình thành khi đá vôi tương tác với axit sulfuric từ núi lửa.

Hầu hết thạch cao bắt đầu hình thành khoảng 100-200 triệu năm trước, khi đại dương và các hồ lớn trên Trái đất bắt đầu rút đi, làm cho các vùng nước này trở thành những khu vực trầm tích lớn, và thạch cao thường được tìm thấy trong những lớp trầm tích.

Địa điểm khai thác đá Gypsum

Đá Gypsum được phân bố rộng rãi hơn 90 quốc gia trên thế giới. Trong lịch sử, Nova Scotia ở Canada nổi bật với lượng thạch cao lớn nhất. Hiện nay, Bắc Mỹ và Tây Ban Nha đang là những địa điểm sản xuất quan trọng, trong khi Ý và Anh nổi tiếng với thạch cao tuyết hoa đá, một địa điểm nổi tiếng là “hang động pha lê” ở Mexico.

Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy thạch cao chất lượng như đá quý ở các quốc gia như Châu Úc, Chile, Trung Quốc, Cộng hòa Séc, Ai Cập, Đức, Peru, Nga, và Hoa Kỳ (đặc biệt là ở California, Iowa, Nevada, Oklahoma và Texas).