Đá Spinel là gì?

Đá Spinel thuộc hệ tinh thể lập phương với hình dáng đặc trưng là một khối bát diện, trông giống như hai kim tự tháp úp đáy vào nhau. Các tinh thể Spinel thuộc loại tốt được hình thành khá phổ biến trong tự nhiên. Đây là viên đá của sự hồi sinh, giúp cơ thể bạn tái tạo lại năng lượng cả về thể chất lẫn tinh thần

Spinel, giống như ngọc hồng lựu Garnet và kim cương, đều có hiện tượng khúc xạ đơn với tính chất vật lý và hướng tinh thể giống nhau. So về độ cứng, Spinel được xếp vào loại đá cứng, phù hợp làm trang sức đeo hàng ngày.

Spinel có rất nhiều màu sắc, nhưng màu được tìm mua nhiều nhất là màu đỏ và hồng. Ở Việt Nam, đôi khi viên đá quý này còn được biết đến tên gọi là Đá Tia Lửa.

Đá Spinel cũng có thể hình thành từ các tinh thể dẹt trông hoàn toàn khác với các tinh thể bát diện. Hình dạng dẹt xảy ra khi các kim tự tháp quay ngược lại nhau trong quá trình tăng trưởng. Các nhà khoa học mô tả đây là một “tinh thể kết đôi”.

Những viên đá quý lớn có cấu trúc là các tinh thể kết đôi có màu sắc tốt  và thường được chế tạo bằng những đường cắt nông. Loại đá quý này nên được đánh giá dựa trên vẻ đẹp tổng thể thay vì chỉ dựa trên các tỷ lệ cấu tạo.

Trang sức đẹp mắt gắn đá quý Spinel sử dụng những viên đá có cùng cấu trúc tinh thể. Tuy nhiên, không phải tất cả đều có vẻ đẹp đạt tiêu chuẩn để làm đồ trang sức. Màu sắc của loại đá quý này rất đa dạng, từ màu cam đến màu đỏ đậm, màu hồng rực rỡ, các phổ màu của sắc tím, xanh lam cho đến xanh lục.Màu đỏ và hồng đậm là dấu vết của crom trong viên đá. Hàm lượng crom càng cao, màu đỏ càng mạnh. Trong khi đó, màu cam và màu tím đến từ sự kết hợp giữa sắt và crom.

Spinel từ tím đến xanh lam được tạo màu bởi một lượng nhỏ sắt, và màu xanh lam rực rỡ được tạo từ một lượng nhỏ coban.

Viên đá này được tìm thấy tại Afghanistan, Brazil, Miến Điện (Myanmar), Campuchia, Kenya, Nga, Sri Lanka, Tanzania, Thái Lan và Việt Nam.

Tính chất  hóa học vật lý của đá Spinel

Ý nghĩa của đá Spinel và công dụng

Đá Spinel được cho là sẽ mang lại cho bạn nguồn cảm hứng vô tận. Năng lượng của loại đá này sẽ giúp bạn tìm ra những cách suy nghĩ mới và cho bạn sức mạnh để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống. Viên đá này cũng sẽ giúp bạn kiên trì và quyết tâm hơn để không gục ngã trước áp lực, đồng thời khiến bạn hướng tới tương lai khi giai đoạn khó khăn này qua đi. Đó là một viên đá mang lại cho bạn hy vọng và sự thành công.

Trong y học, Spinel được cho có thể giúp điều trị vô sinh, hỗ trợ quá trình thanh lọc và giải độc, đồng thời loại đá này cũng có thể làm dịu hệ thần kinh. Viên đá độc đáo này có thể hỗ trợ tốt trong giai đoạn hồi phục sau bệnh tật hoặc chấn thương, làm giảm mệt mỏi và bổ sung mức năng lượng đang giảm dần trong cơ thể người đeo chúng..

Spinel là một viên đá hy vọng, mang đến cho bạn sự khích lệ khi bạn đang trải qua những thử thách trong mối quan hệ của mình bằng cách giúp bạn thoát khỏi mọi suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Thêm vào đó, viên đá sẽ thúc đẩy tinh thần đánh giá cao và cảm xúc biết ơn.

Viên đá như một chất xúc tác để bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về vẻ đẹp của tình yêu và cuộc sống, giúp bạn nhận ra rằng có một người để bạn yêu và một người yêu bạn là một món quà quý giá đến mức nào.

Spinel cũng là một loại đá quý có màu sắc phong phú, nổi tiếng trong giới sành đồ mỹ nghệ và các nhà sưu tập đá quý. Một cặp nhẫn gắn đá Spinel sẽ biểu thị một tình yêu bền bỉ, gắn bó quen thuộc không thể tách rời.

Đá Spinel hợp mệnh nào?

 Spinel là viên đá có vai trò quan trọng trong phong thủy ngũ hành phương Đông. Do màu sắc đa dạng, viên đá quý này phù hợp với nhiều mệnh. Bạn sẽ biết mình hợp với loại đá Spinel nào với những gợi ý dưới đây:

• Mệnh Kim hợp với những viên đá vàng đậm, nâu đất, trắng, bạc và vàng nhạt.
• Mệnh Mộc sẽ phát huy tối đa tác dụng của các viên đá quý màu đen, xanh lam, xanh lục và gỗ nâu.
• Mệnh Thủy phù hợp với các viên đá màu trắng, bạc, vàng nhạt, đen và xanh lam.
• Mệnh Hỏa rất chuộng những viên đá màu xanh lục, gỗ nâu hoặc đỏ, hồng và tím.
• Mệnh Thổ có những viên đá màu đỏ, hồng, tím, vàng sậm hoặc nâu đất.

Theo phương tây, đá Spinel được công nhận là loại đá quý sinh thần, mang lại sự ổn định về thể chất và sự tĩnh tâm về tinh thần cho những ai ra đời vào tháng 8. Đôi khi, viên đá này còn được sử dụng để kỷ niệm 22 năm ngày cưới, là một biểu tượng tình yêu trường kỳ và bất diệt.

Cách chọn đá Spinel đẹp

Đá Spinel rất được săn đón bởi những người sành đá quý, các viên đá được tạo hình tốt có nhu cầu cao trong giới sưu tập. Viên đá này có rất nhiều màu sắc, nhưng màu được tìm mua nhiều nhất là màu đỏ và hồng. Các viên đá màu hoa cà hoặc một số màu xanh lam có cường độ màu mạnh cũng rất hấp dẫn. Tuy nhiên, màu sắc hiếm cần đi kèm với các yếu tố khác để làm nên viên đá quý chất lượng.

Tương tự như kim cương và các loại đá quý khác, một viên đá Spinel sẽ được đánh giá dựa theo tiêu chuẩn 4C bao gồm màu sắc, giác cắt, độ tinh khiết và trọng lượng carat. Các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của loại đá quý này bao gồm:

Màu sắc (Color)

Một số màu của đá quý Spinel rất khan hiếm và có giá trị hơn những màu khác. Nhìn chung, đá quý màu đỏ là loại được ưa chuộng nhất, tiếp theo là Spinel màu xanh coban, sau đó là các viên đá màu hồng sáng rực rỡ và màu cam sống động. Đá có màu tím và hơi xanh, hoặc màu hoa oải hương có xu hướng kém hấp dẫn hơn và ít được săn đón hơn so với các màu khác.

Phổ màu đỏ của đá Spinel trải dài từ đỏ cam đến đỏ tía. Đỏ thuần đến đỏ hơi tía có tông màu trung bình đến trung bình-đậm là những tông màu đẹp nhất. Một viên đá màu đỏ có chất lượng hàng đầu nặng 5 carat có thể được bán với giá bằng khoảng 1/10 giá của một viên ruby ​​có chất lượng tương đương, và viên đá màu hồng thường được bán với giá thấp hơn sapphire hồng.

Đá Spinel đã tạo dựng được tên tuổi trong vài thập kỷ qua, và nhu cầu về loại đá này luôn vượt quá cung. Trên thực tế, các viên đá độc đáo này đang có nhu cầu rất lớn giữa các nhà đá quý và những người sành sỏi về đá quý. Điều này, ở một mức độ nào đó, đã thu hẹp khoảng cách giá của spinel so với đá Ruby, đá Emerald ​và đá Sapphire.

Hầu hết các viên đá quý này có độ rực màu thấp và màu xanh lam thương mang sắc xám rõ rệt. Màu xanh lam tốt nhất như xanh tím đậm hoặc màu xanh thuần tinh khiết, được đánh giá cao.

Độ tinh khiết (Clarity)

Viên đá Spinel không có bất kỳ tạp chất có thể nhìn thấy bằng mắt được đánh giá cao hơn viên có tạp chất có thể nhìn thấy được. Tạp chất nhìn thấy càng nhiều thì giá trị viên đá càng giảm.

Tuy nhiên, các tạp chất có số lượng đủ và sắp xếp theo quy luật có thể tạo ra những viên Spinel ấn tượng. Một trong số đó là hiệu ứng ngôi sao hoặc những vết chấm nhỏ xếp thành các nhóm khiến viên đá giống như được in dấu vân tay của con người.

Giác cắt (Cut)

Đá Spinel được cắt theo nhiều hình dạng và kiểu cắt khác nhau. Như với nhiều loại đá màu khác, cắt theo hình bầu dục, hình tròn và hình dạng đệm là mọt trong những cách cắt phổ biến cho một viên đá quý.

Vì sự khan hiếm của Spinel trên thị trường, hầu hết các loại đá thô sẽ có chất lượng tốt hơn, được cắt theo các kích thước không tiêu chuẩn để tiết kiệm trọng lượng, thay vì theo các kích thước tiêu chuẩn của ngành. Những viên đá được cắt chuẩn, hoặc đã được hiệu chuẩn có xu hướng được cắt theo hình bầu dục hỗn hợp, thường có kích thước 6 × 4 mm và 7 × 5 mm, thích hợp làm điểm nhấn trong nhẫn cưới hoặc nhẫn cầu hôn.

Một viên đá quý Spinel lớn, chất lượng cao và có đường cắt hoàn hảo là rất hiếm có. Những viên đá đạt tiêu chuẩn như vậy thường chỉ thấy trong các bộ trang sức cao cấp.

Trọng lượng Carat

Các viên Spinel lớn sẽ có giá thành cao hơn với mỗi carat. Trên thị trường hiện nay, những viên đá màu đỏ, hồng và xanh lam chất lượng cao với trọng lượng trên 5ct đã  không còn nhiều và có giá trị cao hơn hẳn những viên màu khác.

Độ cứng và cách chăm sóc trang sức đá Spinel

Độ cứng của đá quý và khoáng chất được đo trên thang độ cứng Mohs. Các con số được đo dựa trên mức độ tương đối mà một khoáng chất có thể bị trầy xước bởi một khoáng chất khác. Spinel đạt điểm 8 trên thang Mohs và có độ dẻo dai tốt. Vì vậy viên đá này phù hợp để làm một món trang sức đá quý hằng ngày. Tuỳ vào màu sắc viên đá mà chúng ta có thể chọn vàng trắng hoặc vàng vàng đi kèm.

Sau đây là một số cách bảo quản cho món trang sức có gắn đá Spinel của bạn:

• Để giảm thiểu trầy xước và mài mòn, hãy cất riêng từng món đồ trang sức đẹp trong một miếng vải mềm hoặc hộp có đệm.
• Tránh tiếp xúc với nhiệt độ cao vì đá sáng màu có thể bị phai.
• Tốt nhất bạn nên làm sạch đồ trang sức này bằng nước ấm, vải sợi nhỏ hoặc vải dệt mềm
• Hãy mang tất cả đồ trang sức đẹp của bạn đến tiệm kim hoàn chuyên nghiệp ít nhất hai lần một năm để làm sạch và kiểm tra kỹ lưỡng.

Phân loại đá Spinel

Đá Spinel tự nhiên

Một số viên trang sức lịch sử nổi tiếng nhất ban đầu được cho là hồng ngọc Ruby nhưng hóa ra lại là đá Spinel. Một ví dụ đáng chú ý là Black Prince’s Ruby, một viên ngọc trung tâm của Vương miện Hoàng gia Anh, gần đây mới được xác nhận là một viên Spinel. Viên đá quý độc đáo này có độ tán sắc và lấp lánh hơn hồng ngọc Ruby.

Đá Spinel được xử lý

Đá Spinel thường không được xử lý. Tuy nhiên, theo thực nghiệm, một số viên đã được xử lý nhiệt để làm tăng độ tinh khiết và các vết nứt trên bề mặt thường được xử lý bằng dầu hoặc polyme. Thông tin về bất kỳ loại đá nào qua xử lý phải được tiết lộ cho người mua.

Đá Spinel nhân tạo

Đá Spinel có thể được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm chứ không cần đi khai thác. Những viên đá nhân tạo hay không người bán đá quý phải hiểu rõ và công bố minh bạch cho người mua.

Các loại đá dễ nhầm lẫn với đá Spinel

Tuy không phổ biến ở Việt Nam như các loại đá Sapphire, Ruby hay Thạch anh tím / thạch anh vàng, nhưng Spinel lại rất phổ biến và được ưu chuộng trên toàn thế giới.

Viên đá này đã từng bị nhầm lẫn với ruby ​​và sapphire trong hơn 1000 năm. Một số Spinel ấn tượng nhất được gắn làm đồ trang sức trong vương miện hoàng gia hoặc các món bảo vật khác với giả định rằng viên đá này là Ruby hoặc Sapphire.

Đá Spinel có màu đỏ tươi và xanh lam sẽ trông giống như Ruby và Sapphire. Cả ba loại đá này hình thành trong các đơn vị đá giống nhau, trong các điều kiện địa chất giống nhau và có thể được tìm thấy trong cùng một mỏ. Không có gì ngạc nhiên khi các nhà buôn đá quý cổ đại xác định nhầm Spinel.

Những người buôn bán đá quý ở Myanmar là những người đầu tiên nhận ra đá Spinel khác biệt hẳn so với Ruby ​​vào cuối những năm 1500. Ở châu Âu, viên đá quý này tiếp tục bị xác định nhầm là Ruby ​​cho đến giữa những năm 1800. Ngày nay các nhà đá quý hiểu rằng có sự khác biệt đáng kể giữa spinel và corundum (khoáng chất của Ruby ​​và Sapphire) ở tính chất quang học.

Bên cạnh đó, viên đá màu đỏ còn hay bị nhầm lẫn với đá Tourmaline và Garnet, viên đá xanh lam lại có thể trông giống đá Zircon, Topaz cùng màu.

Cách phân biệt đá Spinel giả

Điều bất ngờ là ngay cả đá Spinel giả cũng trông rất chất lượng và thẩm mỹ. Tuy nhiên, bạn sẽ không muốn mua một viên đá quý giả có giá tiền chênh lệnh với viên đá thật khá cao.

Trước khi đi sâu vào, chúng ta cần lưu ý rằng không giống như các loại đá quý khác, Spinel hoàn toàn cần phải được kiểm định bởi một chuyên gia. Hầu hết các máy móc được đề cập ở đây là những công cụ hiện đại nhất và sẽ chỉ có sẵn trong phòng thí nghiệm.

Sử dụng bức xạ tia cực tím (UV)

Cách thích hợp để phân tích liệu viên đá quý Spinel có thật hay không là đặt dưới ánh sáng bức xạ UV. Đặt viên đá dưới tia UV với sóng ánh sáng dài và tìm bất kỳ đặc điểm nào nổi bật rực rỡ hẳn lên. Nếu  chỉ nhìn thấy ánh màu sáng, đó sẽ là đá Spinel nhân tạo chứ không phải tự nhiên. Tuy nhiên, màu sắc sẽ làm cho viên đá tỏa sáng ở các cường độ khác nhau và viên đá màu đỏ sẽ tự nhiên sẽ phát sáng tốt hơn. Việc kiểm tra cần một đôi mắt tinh nhạy để có thể phân biệt và nhận dạng những tia sáng như thế này.

Màu xanh lục hiếm có

Đây không phải là suy luận hoàn hảo, nhưng cần lưu ý rằng xanh lá cây là màu hiếm nhất của đá Spinel và là một trong những màu có nhiều khả năng là màu của viên đá nhân tạo. Màu lục và xanh lam nói riêng là những lựa chọn phổ biến để tạo ra hàng giả. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng khi chọn đá Spinel một trong hai màu đó, bạn đang giao dịch với một đại lý có uy tín.

Sử dụng phương pháp phóng đại ở mức cao

Đối với những người không có quyền sử dụng máy bức xạ UV, bạn có thể đặt viên đá dưới độ phóng đại của kính hiển vi. Nhưng cách này yêu cầu một độ phóng đại cực cao và bạn phải kiểm tra rất kỹ. Nếu đủ gần, bạn có thể nhìn thấy các “bong bóng khí” (các túi khí nhỏ ) sẽ xác minh đó là đá nhân tạo chứ không phải tự nhiên. Những bong bóng khí này thường sẽ tạo thành một “đường cong” như các đường vân và có thể cần một chút đào tạo chuyên nghiệp để nhìn thấy.

Nếu bạn có con mắt siêu tinh tường (một cách phi thường) bạn có thể tự mình xác minh viên đá quý. Còn không, bạn nên đưa viên đá quý Spinel đến gặp chuyên gia đá quý để được giám định một cách chính xác và tin cậy.

Giá Spinel trên thị trường quốc tế

Trả lời một số thắc mắc về đá Spinel