Đá Zircon là gì? Tổng quan về đá Zircon

Nguồn gốc đá Zircon

Zircon /ˈzər-ˌkän/ là một loại đá quý tự nhiên và cực kỳ đặc biệt vì có Cường độ sáng (Optical splendor) giống hệt một viên kim cương. Đặc điểm này khiến viên đá trở nên phổ biến đối với những người đam mê đồ trang sức và đá quý.

Bên cạnh Cường độ sáng, zircon tự nhiên có độ bóng và chất lượng phản xạ ánh sáng (Reflective quality) không khác mấy so với kim cương.

Ngoài loại không màu là phổ biến nhất, loại đá này còn có nhiều tông màu đa dạng khác. Dạng đá thô có thể được đun nóng giúp biến đổi thành đá không màu hay đá màu trắng hoặc thành đá màu đen, đá màu đỏ, đá màu xanh lục, và biện pháp đun nóng cũng được dùng để tăng cường độ đậm màu sắc.

Thực tế, để phân biệt Zircon với kim cương, ta cần căn cứ vào hiện tượng khúc xạ kép còn gọi là khúc xạ kép – hiện tượng tia sáng đi qua các tinh thể và bị tách ra thành hai tia sáng khác).

Zircon được tìm thấy ở Campuchia, Madagascar, Canada, Ukraine, Myanmar, Sri Lanka, Thái Lan và Australia. Úc dẫn đầu thế giới về khai thác loại đá này, sản xuất 37% tổng nguồn cung khoáng sản của thế giới.

Ý nghĩa và công dụng của đá Zircon

Đá Zircon hiện được cho là có khả năng tăng cường sự tự tin của một người và giúp người đeo yêu thương bản thân cũng như những người khác bằng cách mở rộng trái tim và mang lại lòng trắc ẩn.

Loại đá quý này được biết đến là nền tảng truyền cảm hứng và động lực cũng như đưa ra hướng dẫn khi con người lạc lối và cũng đã được biết đến là mang lại sự thịnh vượng, đặc biệt là với những viên đá có chứa màu vàng kim hoặc vàng. Do đó, viên đá giúp một người đạt được mục tiêu của mình.

Zircon xua tan chứng trầm cảm, lo lắng và đau buồn, giúp bạn thêm tính kiên định và được biết đến như một viên đá của đức hạnh. Giúp con người vượt qua sự ghen tuông và tính chiếm hữu, viên đá thúc đẩy việc buông bỏ tình yêu cũ và mở trái tim đón nhận tình yêu mới.

Trong y học, loại đá quý này được cho là hữu ích trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể và có thể được sử dụng như một chất hỗ trợ việc cai nghiện caffeine, thuốc lá hoặc các chất khác. Viên đá này sẽ xua đuổi những cơn ác mộng về đêm, khuyến khích giấc ngủ ngon và tăng cường sức mạnh cho tim, đồng thời cũng được biết đến với khả năng giảm sốt và đẩy lùi các bệnh truyền nhiễm.

Bởi vì sự quý hiếm, giá rẻ và nhiều màu sắc đẹp, zircon là một loại đá phổ biến trong giới sưu tập đồ trang sức với đa dạng sản phẩm từ nhẫn đính hôn, nhẫn cưới, vòng tay hay dây chuyền.

Đá Zircon hợp với người mệnh nào?

Với những công dụng và ý nghĩa tuyệt vời, không đáng ngạc nhiên khi viên đá này lại được ưa chuộng trong giới phong thủy đến thế. Vào thời trung cổ, zircon được cho là có thể giúp người đeo ngủ ngon, và mang lại sự thịnh vượng, danh dự và trí tuệ.

Viên đá còn được sử dụng như một tấm bùa may mắn, mang lại sự tỉnh táo và thành công cho người đeo chúng.

Trong ngũ hành, mỗi mệnh đều có thể phát huy tác dụng của viên đá với những màu sắc đặc trưng khác nhau:

• Người mệnh Kim nên chọn đá màu vàng, vàng kim, nâu nhạt hoặc không màu
• Mệnh Mộc nên chọn những viên màu xanh hoặc màu đen khi sử dụng loại đá quý này
• Với người mệnh Thủy, những viên không màu hoặc màu đen là lựa chọn thích hợp nhất
• Người mệnh Hỏa nên đeo những viên đá màu xanh lục, lam, đỏ hoặc những viên đá màu hồng
• Mệnh Thổ thì hợp với đá màu nâu, nâu nhạt, vàng, đỏ, hồng là những phổ màu nên được lựa chọn

Theo phương tây, đá Zircon được coi là viên đá sinh thần cho những ai sinh vào tháng 12, tổng kết lại niềm vui, hạnh phúc của cả một năm dành trọn cho họ và đem lại may mắn để đối mặt với những biến động trong thời kỳ mới.

Đặc tính của đá Zircon

1. Công thức hóa học:
2. Thành phần hoá học: chứa silicat của zirconni (ZrSiO4) và giàu chất phóng xạ Thorium và uranium, Fe thường được chứa trong viên đá với vai trò thay thế một phần Zr ( từ 0,5 – 4%) và là nguyên nhân hình thành các tạp chất của viên đá.
3. Nhiệt độ biến đổi 1450 ° C
4. Độ cứng: từ 6 đến 7.5 và không đồng nhất trên toàn viên đá nên gây khó khăn cho việc đánh bóng và chế tạo
5. Tính phát quang: có phát quang dưới đèn cực tím cho thấy các màu sắc khác nhau dưới cả sóng dài và sóng ngắn,
6. Tính đa sắc và độ tán sắc: chưa hề phát hiện màu lưỡng sắc dù loại đá này có khúc xạ kép ngoại trừ những viên đá xanh lam được xử lý nhiệt. Những viên đá loại này có lưỡng sắc mạnh bao gồm các tia màu lam đậm bình thường và tia không màu bất thường.

Tiêu chuẩn 4C đánh giá chất lượng đá Zircon

Đá Zircon không được nhiều người mua đồ trang sức đá quý biết đến, điều này thật đáng tiếc khi xem xét về sự đa dạng màu sắc đẹp và hiếm có của chúng. Loại đá quý này bao gồm các tông màu đất như quế, vàng, cam và đỏ.

Trong số đó, đá màu xanh lam được tìm kiếm và ưa chuộng hơn cả. Cũng giống như kim cương, chất lượng của đá được xét theo tiêu chuẩn 4C từ tổ chức GIA bao gồm giác cắt, màu sắc, độ tinh khiết và trọng lượng carat.

Tiêu chuẩn màu sắc (Color)

Khoáng chất đá zircon có mặt trên khắp trái đất nhiều đến mức có thể được coi là phổ biến và nhưng các khoáng chất này lại có kích thước nhỏ hầu như không được phát hiện ra.

Loại đá này được cho là có được sự bền bỉ và kiên cường bởi chúng tồn tại trong đất, đá và trầm tích đến hàng tỷ năm, bằng cả tuổi thọ của quả địa cầu.

Zircon là một trong những viên đá quý có phổ màu đa dạng nhất

Một số zircon có tông màu đất ấm áp của mùa thu như nâu vàng và nâu đỏ, là nguồn cảm hứng cho các xu hướng thời trang. Đá màu đỏ và xanh lục thường hay xuất hiện trong nhiều bộ sưu tập đá quý và những viên zircon mắt mèo thỉnh thoảng xuất hiện trên thị trường. Ngoài ra loại không màu (trong suốt) cũng rất được ưa chuộng.

Là một trong những loại đá giống kim cương với vẻ ngoài rực rỡ, zircon không màu đã được sử dụng rộng rãi như một loại kim cương thay thế với chi phí thấp hơn vào thế kỷ XIX.

Mặc dù các nhà sưu tập rất yêu thích sự đa dạng về màu sắc của zircon, nhưng loại được say mê nhất là màu xanh lam. Các báo cáo của đại lý đá quý chỉ ra rằng ít nhất 80% số viên đá bán ra có màu xanh lam.

Zircon không màu được chế tác như một viên kim cương nhưng có giá thành tiết kiệm hơn nhiều

Bởi vì có được nhu cầu lớn hơn nên đá màu xanh thường có giá cao hơn bất kỳ loại màu nào khác.

Mặc dù những tiêu chuẩn về một viên đá quý xanh lam của người tiêu dùng có thể đáp ứng được bằng Topaz cấp cao nhất với chi phí thấp hơn nhiều so với Zircon, nhưng nhu cầu về zircon màu xanh lam vẫn tiếp tục gia tăng trên thị trường. Các nhà phân tích trong ngành cho rằng số lượng zircon xanh lam vẫn chưa đáp ứng được tiềm năng hiện tại  của thị trường.

Zircon là tên gọi phổ biến và tổng quát của loại đá quý này và được biết đến là loại đá quý có độ tinh khiết cao. Trong một vài trường hợp,  những vết tạp chất có trong viên đá sẽ phân loại màu có những tên gọi thay thế sau:

Canary Zircon: là loại đá quý màu vàng óng ánh

Chocola Zircon: là một trong số những loại đá quý màu nâu

Ratanakari Zircon: một viên đá xanh được đặt tên theo tên của mỏ đá ở Campuchia nơi loại đá này được khai quật

Mashewa Zircon: có màu cam được khai thác từ mỏ Mashewa ở Tanzania

Hyacinth (Dạ lan hương) Zircon kết hợp giữa màu vàng và ngọc hồng lựu

Jargoon: Zircon màu vàng nhạt gần như không màu

Màu sắc của đá zircon thực sự có thể được thay đổi bằng cách xử lý nhiệt. Ví dụ, đá màu nâu đỏ thông thường đến đá màu vàng nâu có thể được chuyển đổi thành không màu và xanh lam bằng cách gia nhiệt đến 1500-1800 độ F. Xử lý nhiệt cũng được sử dụng để tăng độ trong suốt của đá.

Tiêu chuẩn về độ tinh khiết (Clarity)

 Đá quý Zircon được coi là có độ tinh khiết cao, hầu hết các loại đá quý được rao bán là loại mà chúng ta gọi là ‘sạch bằng mắt’, tức là bất kỳ tạp chất hoặc sai sót nào đều không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Vì đây là một loại đá quý tự nhiên, những tạp chất như vậy chắc chắn tồn tại nhưng chúng chỉ có thể nhìn thấy dưới độ phóng đại của kính hiển vi.

Hầu hết các loại Zircon có giá trị đều trong suốt hoặc hơi mờ và có độ lấp lánh hoặc độ rực lửa đặc trưng để phân biệt chúng với hầu hết các loại đá quý khác. ‘Sự lấp lánh’ đặc biệt này chính là khả năng phân tán và phản chiếu ánh sáng cũng như sắc màu của viên đá.

Ngày nay, hầu hết các zircon được mài nhẵn sử dụng trong các món trang sức đều không có tạp chất nhìn thấy bằng mắt thường. Các tạp chất có thể kiểm tra bằng mắt thường sẽ làm giảm giá trị của viên.

Hầu hết các zircon có mặt trên thị trường không có tạp chất có thể nhìn thấy bằng mắt.thường

Đôi khi, các vết lõm dài song song trong đá sẽ tạo ra hiệu ứng mắt mèo khi được cắt theo kiểu cabochon.

Tiêu chuẩn về giác cắt (Cut)

 Việc chế tác zircon là một thách thức vì loại đá quý này rất giòn. Viên đá này thường được chế tác theo kiểu cắt tròn (brilliant round cut) để tận dụng tối đa độ bóng và rực lửa của chúng.

Một phiên bản khác được gọi là “giác cắt zircon”, sử dụng tám cạnh phụ xung quanh nửa phần dưới (pavilion) của viên đá quý. Ngày nay kiểu cắt này không phổ biến vì chi phí chế tạo theo dạng này khá tốn kém. Loại đá này cũng có thể được thiết kế với các giác cắt theo cấu trúc xếp tầng (step-cut) hoặc kết hợp giữa hai phương pháp cắt trên.

Đá zircon cắt tròn (Round – brilliant) thường có 8 mặt

Tiêu chuẩn về trọng lượng (carat)

 Trên thế giới có khá ít mỏ được tìm thấy nên  Zircon có nguồn cung hạn chế và kích thước của chúng thường phụ thuộc vào màu sắc. Đá xanh lam hoặc xanh lục thường dao động từ 1 carat đến 10 carat và vàng và cam lên đến khoảng 5 carat. Các màu đỏ và tím thường nhỏ hơn.

Độ cứng đá zircon trên thang điểm Mohs và cách bảo quản

Zircon có thể trông rất giống một viên kim cương, nhưng  lại là một viên đá mềm hơn nhiều ở mức 6 đến 7,5 trên thang độ cứng Mohs. Ngẫu nhiên, 7 là con số quan trọng nhất trong thang Mohs vì đó là đánh giá độ cứng của silica, thường được tìm thấy trong các hạt bụi. Điều này có nghĩa nếu viên đá có độ cứng dưới 7 có thể dễ dàng bị trầy xước do bụi.

Cũng là một loại đá rất giòn, viên đá dễ bị hỏng hoặc sứt mẻ nếu tiếp xúc với các va đập mạnh và mài mòn thô. Do đó, những người thợ kim hoàn phải đặc biệt cẩn thận khi xử lý viên đá.

Nếu bạn sở hữu đồ trang sức bằng loại đá này, bạn nên đặc biệt chú ý giữ chúng được bao bọc và tránh xa bất cứ thứ gì có thể làm hỏng món đồ trang sức của mình. Bạn có thể tham khảo một số cách bảo quản trang sức gắn đá Zircon như sau:

• Tránh sử dụng chất tẩy rửa siêu âm hoặc hơi nước khi làm sạch viên đá. Thay vào đó, hãy sử dụng chất tẩy rửa trang sức thương mại hoặc xà phòng và nước ấm với bàn chải mềm..
• Khi bảo quản, hãy bọc trong vải cotton hoặc vải nhung. Điều này giúp viên đá không bị bám bụi và không bị trầy xước bởi các vật dụng khác.
• Loại đá này cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng mặt trời và các nguồn tia cực tím khác. Tránh để đồ trang sức của bạn tiếp xúc với những loại ánh sáng này vì viên đá sẽ bị phai hoặc thay đổi màu sắc.
• Giữ viên đá tránh xa các hóa chất như chất tẩy rửa mạnh, thuốc tẩy và mỹ phẩm. Tốt hơn hết là nên tháo trang sức khi trang điểm và khi có các hoạt động tiếp xúc với hóa chất.

Các loại đá trong suốt giống đá Zircon

Cubic Zirconia

Moissanite

Quartz

Goshenite

Topaz trắng

Sapphire trắng

Kim cương

Để phân biệt được Zircon và kim cương, các bạn nên đem viên đá đến chuyên gia kim cương đá quý để kiểm định, tránh trường hợp mua nhầm.

Một số câu hỏi phổ biến về đá Zircon được gửi đến kimcuongdaquy