Ngọc bích đỏ là gì?
Ngọc bích đỏ, còn có tên tiếng anh là Jasper, là một dạng thạch anh bị biến đổi liên tục do mức nhiệt độ cao trong lòng đất. Được nung nóng tự nhiên sâu trong lòng đất nên chúng có quá trình kết tinh được lặp đi lặp lại, tạo ra nhiều màu sắc và hoa văn đẹp mắt. Với độ cứng khá tốt ngọc bích đỏ thường được dùng làm trang sức đá quý.
Ngọc bích đỏ là chính là dạng đục của khoáng chất chalcedony nhưng còn chứa tới 20% các nguyên tố khác, tạo ra các biến thể màu sắc bắt mắt khác nhau so với các loại đá khoáng chất chalcedony như đá mã não, đá Bloodstone, đá Carnelian, Chrysoprase, đá Onyx, đá Mắt hổ,…).
Đá Jasper có tên gọi bắt nguồn từ tiếng La Tinh “iaspidem” hoặc tiếng Pháp cổ “jaspre”, nghĩa là lốm đốm. Đây là đặc điểm được hình thành bởi sự xuất hiện của các khoáng chất, tro hoặc vụn trầm tích.
Ngọc bích đỏ nổi tiếng với nguồn năng lượng phục hồi, giảm các triệu chứng căng thẳng và bệnh tật.
Ngọc bích đỏ được khai thác ở đâu?
Đá Jasper được hình thành tại các khe nứt của đá, nơi mà có nguồn nước giàu silica và các khoáng chất khác chảy qua. Loại đá này có thể được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi trên thế giới dưới nhiều hình dạng khác nhau.
Các nguồn cung cấp jasper quan trọng nhất trên thế giới là Ấn Độ, Ai Cập, Uruguay, Kazakhstan, Nga, Indonesia, Australia, Brazil, Madagascar và Venezuela. Mỹ cũng là một trong những nơi cung cấp phong phú nhiều kiểu loại ngọc bích đỏ độc đáo.
Ngọc bích đỏ: tính chất vật lý và hóa học
Thành phần hóa học | SiO2 |
cấu trúc tinh thể | Tinh thể kín |
Màu sắc | Đỏ gạch, nâu đỏ, vàng, xanh lục, xanh lam |
Độ cứng trên thang Mohs | 6.5 – 7.5 điểm trên thang điểm Mohs |
Chỉ số khúc xạ | ~1.5 |
Trọng lượng riêng | 2.58 – 2.91 |
Trong suốt | Mờ đục |
Ngọc bích đỏ hợp người mệnh gì?
Jasper là một loại đá quý có giá trị cao trong phong thủy, mang lại nhiều may mắn và tài lộc, hun đúc cuộc sống hạnh phúc cả về vật chất lẫn tinh thần cho người đeo chúng. Do vậy, bạn cần lựa chọn được loại đá quý phù hợp mới có thể phát huy tốt công dụng của loại đá quý dồi dào năng lượng tự nhiên này.
Người mệnh hỏa và mệnh thổ sẽ hợp với đá Jasper màu đỏ. Người mệnh mộc và mệnh thủy sẽ hợp với đá quý màu xanh lục.
Theo văn hóa phương Tây, ngọc thạch đỏ còn là viên đá dành cho cung Sư Tử, Xử Nữ, Bọ Cạp hoặc Cự Giải Bạch Dương và Kim Ngưu.
Tác dụng của Ngọc bích đỏ và ý nghĩa
Ngọc bích đỏ: ý nghĩa
Mang trong mình chất nghệ thuật tự nhiên và đầy độc đáo, ngọc bích đỏ thuộc về nguyên tố Đất, chứa nguồn năng lượng ấm áp, hài hòa, có thể cộng hưởng và nuôi dưỡng bản thể nguyên thủy nhất của con người..
Trong quá khứ, ngọc bích đỏ được đeo bởi các vị vua, linh mục và pháp sư trong nhiều nền văn hóa. Họ tin rằng loại đá này có thể đem đến sự cân bằng, hòa bình và tiến đến trạng thái toàn vẹn.
Trong Cơ đốc giáo, đá Jasper được sứ đồ Peter dùng để xây dựng Nhà thờ của mình. Từ những năm TCN, loại đá này được sử dụng để khắc các biểu tượng từ cuốn sách “Ai Cập sinh tử kỳ thư” (là cuộn giấy cói được mai táng cùng người đã khuất trong các tang lễ tại Ai Cập) và được chôn cùng với xác ướp để bảo vệ họ được an toàn.
Trong đạo Do Thái, Jasper là viên đá thứ mười hai trong mảnh giáp của quan tư tế Do Thái.
Tác dụng ngọc bích đỏ trong phong thủy
Ngọc bích đỏ giàu năng lượng nuôi dưỡng và bảo vệ, có thể bổ sung và phục hồi năng lượng khi bạn cảm thấy bị kiệt sức.
Trong phong thủy, Jaspers được cho là có khả năng cân bằng âm và dương của một khu vực hoặc một người. Nếu bạn muốn điều hòa năng lượng và cân bằng không gian của mình, bạn có thể mua cho mình những đồ trang trí bằng ngọc bích đỏ như tượng Phật, voi và rùa.
Đây là loại đá phong thủy dành cho các khu vực Bát quái được cai trị bởi nguyên tố đất và các nguyên tố kim loại. Nguyên tố đất là tâm điểm của Bát quái, chi phối tất cả các nguồn nuôi dưỡng hoặc có khả năng cân bằng và ổn định. Về cơ bản, khu vực nằm dưới sự kiểm soát của nguyên tố đất là góc góc sức khỏe và tinh thần.
Mặt khác, nguyên tố kim loại sẽ chi phối các yếu tố khác như năng suất, tính kỷ luật và hiệu quả.
Đá Jasper cũng có thể được đặt ở góc Tây Nam của ngôi nhà để mang lại sự ổn định, thúc đẩy đam mê và một gia đình đầy tình yêu thương.
Ngọc bích đỏ trong thiết kế trang sức
Đá Jasper từ lâu đã phổ biến đối với đồ trang sức của nam giới nhưng phụ nữ cũng yêu thích loại đá quý này. Để có một bộ trang sức rực rỡ, hãy kết hợp viên đá này với bạc hoặc loại đá Jasper đỏ với đá quý có màu xanh lục với độ rực màu cao như ngọc lục bảo Emerald. Màu đỏ của loại đá này cũng kết hợp đặc biệt tốt với màu tím và màu xanh lam như thạch anh tím và đá thiên thanh lapis lazuli.
Ngọc bích đỏ: cách bảo quản
Mặc dù ngọc bích đỏ có độ cứng 6.5 – 7.5, thuộc loại đá quý cứng và bền khá tốt, nhưng bạn vẫn nên hạn chế sử dụng phương pháp sóng siêu âm hoặc hơi nước nóng để làm sạch đá quý.
Hãy dùng hỗn hợp nước xà phòng ấm và vải mềm hoặc bàn chải. Ngọc bích đỏ tương đối cứng và bền, vì vậy miễn là hỗn hợp xà phòng không quá mạnh và có tính mài mòn thì sẽ ổn.
Vì đá Jasper cũng xốp, dễ dàng hấp thụ các chất khác và dễ bị ố, bạn không nên ngâm chúng lâu trong nước. Tránh để chúng tiếp xúc với nhiệt lâu vì nhiệt độ cao có thể làm màu sắc chúng thay đổi. Nên cất giữ ngọc bích đỏ trong hộp có lót vải hoặc bọc trong khăn vải mềm.
Jasper nên được cất giữ riêng với các loại đá quý hoặc các loại trang sức đá quý khác để đảm bảo chúng không bị xước bởi các vật liệu cứng hơn.
Cách lựa chọn ngọc bích đỏ
Màu sắc (Color)
Màu sắc là một tiêu chí rất quan trọng trong thế giới đá quý. Ngọc bích đỏ có phạm vi màu rất phong phú như vàng, xanh lá, đỏ, nâu,… và rất hiếm khi có màu xanh lam. Màu sắc của đá Jasper rất đồng nhất nhưng thường bao gồm các vệt, đốm và các tạp chất khác, tạo thành các hoa văn độc đáo.
Trong đó những viên đá quý màu đỏ, xanh lục và xanh lam là loại đá được tìm kiếm nhiều nhất. Ngoài ra, những viên trắng, đen, xám và cam cũng được thị trường hiện nay ưa chuộng.
Trong quá trình phát triển, các khoáng chất ngoại lai thuộc nhóm Oxit, dioxit, kim loại và thậm chí cả vật chất hữu cơ chính là nguyên nhân tạo ra các họ màu và kiểu dáng phong phú cho loại đá này.
Độ tinh khiết (Clarity)
Với chỉ số khúc xạ trong khoảng 1,54 – 1,55, độ khúc xạ kép của ngọc bích đỏ là 0,009, thuộc loại đá quý mờ đục. Nghĩa là bạn không thể nhìn xuyên qua một viên Jasper. Nói cách khác, với 20% tạp chất, loại đá này có độ tinh khiết, độ phát sáng hoặc hiệu suất ánh sáng không cao.
Điểm ưu việt của ngọc bích đỏ là chúng có một nhóm biến thể màu sắc phong phú với các vệt hoặc đốm tạo thành nét hoa văn phức tạp, tạo nên vẻ đẹp rất riêng.
Vẫn có những viên trong suốt nhưng những viên Jasper không có tạp chất thì thường cực hiếm trong tự nhiên. Những viên đá gần như trong suốt được giới trang sức săn tìm nhưng những viên này lại không có vẻ đẹp đặc trưng của ngọc bích đỏ.
Giác cắt (Cut)
Jasper thường được cắt thành hạt hoặc theo hình cabochon để sử dụng làm dây chuyền, vòng tay, nhẫn và mặt dây chuyền. Những đường cắt chất lượng cao sẽ làm nổi bật các hoa văn độc đáo và màu nền một cách tốt nhất.
Đôi khi viên đá sẽ được cắt theo hình đa cạnh để tạo thêm chiều sâu và kết cấu cho viên đá. Bạn cũng sẽ tìm thấy các tác phẩm chạm khắc làm bằng ngọc bích đỏ, vì loại đá này có khả năng tạo hình dễ dàng.
Với độ cứng 6,5 – 7,5 trên thang đo độ cứng Mohs, ngọc bích đỏ tương đối cứng và có thể dễ dàng được chế tạo thành nhiều đồ vật, đồ chạm khắc và đồ trang sức.
Những viên đá có màu sắc hoặc các nét hoa văn hình vòng xoáy độc lạ có thể được chạm khắc thành dạng tự do cho một món trang sức độc đáo.
Trọng lượng (Carat)
Đá Jasper có thể được tìm thấy với bất kỳ trọng lượng tiêu chuẩn nào. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là số lượng carat của ngọc bích đỏ (đặc biệt là những viên có màu) có thể bị làm giả.
Tỷ lệ giữa trọng lượng và kích thước của loại đá này không cố định. Có nghĩa là một số viên đá có thể có kích thước lớn nhưng nhẹ trong khi những viên đá khác nhỏ hơn nhưng có thể nặng hơn.
Nói cách khác, đừng dựa vào con số carat để đánh giá trọng lượng của ngọc bích đỏ và thay vào đó hãy tập trung vào kích thước của chúng.
Ngọc bích đỏ: phân loại
Dù có hàng trăm kiểu, mỗi loại ngọc bích đỏ lại có tính độc đáo riêng khiến chúng trở thành một loại đá quý cực kỳ linh hoạt. Bạn sẽ có sự lựa chọn đa dạng từ màu sắc và kiểu dáng khi muốn sở hữu một viên ngọc bích đỏ. Dưới đây là một số loại đá Jasper tiêu biểu:
Agate Jasper | Đây là phiên bản kết hợp giữa hai loại đá như tên gọi, là loại ngọc bích đỏ đa màu cùng với cái dải hoa văn tương tự đá mã não. |
Biggs Jasper | Được khai thác tại khu vực Biggs Junction của Oregon, loại này có màu nâu với các hoa văn đẹp mắt. |
Bruneau Jasper | Được đặt theo nguồn gốc của chúng, tại Bruneau Canyon, ở Hạt Owyhee, Idaho. Loại này có các màu nâu, kem, thậm chí cả dải màu đỏ hoặc xanh lục tạo thành các hoa văn đầy nghệ thuật. |
Green Jasper | Loại jasper hoàn toàn mờ đục được tìm thấy với các sắc thái khác nhau của màu xanh lục, là loại ngọc bích đỏ rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong quá khứ. |
Ocean Jasper | Loại này có nguồn gốc từ bờ biển Madagascar, có hoa văn là các vòng tròn đồng tâm. |
Zebra Jasper | Đá có các dải màu nâu sẫm và nâu nhạt đến trắng xen kẽ lẫn nhau. |
Morrisonite Jasper | Đây là một loại đá đa màu chỉ được tìm thấy ở các con đèo khu Owyhee River tại Oregon. |
Picture Jasper | Có hoa văn đẹp giống như hình vẽ. |
Leopard Jasper | Có hoa văn tương tự như các đốm của một con báo, là một loại ngọc bích đỏ hình cầu với các vòng màu rám nắng. |
Ngọc bích đỏ có được cải thiện chất lượng hay làm giả không?
Ngọc bích đỏ thường sẽ không được xử lý như các loại đá quý khác. Cách cải thiện chất lượng chính cho loại đá này là phương pháp nhuộm, giúp chúng nâng cao tông màu nền hoặc để mô phỏng một loại đá quý khác.
Ngọc bích đỏ giả không phổ biến vì loại đá này có giá khá phải chăng và dễ mua. Tuy nhiên, bạn có thể bắt gặp hàng nhái bằng nhựa hoặc thủy tinh. Vì vậy, bạn cần tìm hiểu rõ nguồn gốc của viên đá và mua tại những nơi bán đá quý uy tín.
So sánh ngọc bích đỏ với các loại đá khác
Ngọc bích đỏ (Jasper): so sánh với đá mã não (Agate)
Ngọc bích đỏ và đá mã não đều được làm từ tinh thể thạch anh và có hợp chất hóa học rất giống nhau. Thạch anh là một trong những loại khoáng chất phong phú nhất trên trái đất, bao gồm các loại tinh thể lớn và tinh thể kín đa dạng.
Cả đá Jasper và mã não đều thuộc loại tinh thể kín của khoáng chất chalcedony. Những loại đá quý này rất mịn màng, trơn nhẵn và sáng bóng.
Vậy có cách nào để bạn phân biệt được Jasper và Agate?
Để phân biệt chúng, bạn cần dựa vào độ trong suốt và các hoa văn trên đá.
Đá mã não trong mờ và có các hoa văn dạng dải, trong khi ngọc bích đỏ mờ đục và có nhiều loại hoa văn, bao gồm dạng dải, dạng đốm và dạng vân.
Một cách khác để phân biệt chúng là nhìn vào ánh sáng bên dưới viên đá, nếu ánh sáng chiếu qua, đó là mã não còn không, đó là ngọc bích đỏ.
Đá mã não thường có các hoa văn dạng dải
Trong khi Jasper còn có thêm hoa văn dạng đường vân hoặc đốm
Ngọc bích đỏ: so sánh với đá Carnelian
Đá Carnelian (hồng ngọc tủy) là một loại đá bán quý màu nâu đỏ trong khi Jasper đỏ có tông màu đỏ gạch. Ngọc bích đỏ thường chứa các dải màu hoặc vệt màu trong khi đá Carnelian chỉ có các đốm màu đỏ.
Đá Carnelian được xem là biểu tượng mang lại sự thịnh vượng và may mắn trong khi Jasper đỏ có thể mang đến sự cân bằng năng lượng, làm dịu đi các cảm xúc hung hăng và năng lượng quá khích.
So sánh đặc tính Jasper và đá Carnelian | ||
Carnelian | Jasper đỏ | |
Độ cứng | 6.5 – 7 | 6.5 – 7.5 |
Trọng lượng riêng | 2.58 – 2.64 | 2.58 – 2.91 |
Chỉ số khúc xạ | 1.530 – 1.539 | xấp xỉ 1.5 |
Đá Carnelian là một loại đá bán quý màu nâu đỏ trong khi đá jasper đỏ có tông màu đỏ gạch
Ngọc bích đỏ: so sánh với đá Garnet
Garnet (ngọc hồng lựu) có màu đỏ tươi, mặc dù loại đá này có sẵn gần như tất cả các màu, nhưng rất hiếm thấy trong màu xanh lam. Garnet có ánh thủy tinh trong khi ngọc bích đỏ có vẻ xỉn màu. Garnet có các vệt không màu trong khi ngọc bích đỏ có các vệt màu đỏ nhạt.
Garnet có màu đỏ tươi và ánh thủy tính trong khi jasper có vẻ xỉn màu
Lịch sử ngọc bích đỏ
Jasper là một loại đá quý từng được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới và mang ý nghĩa biểu tượng thiêng liêng. Theo truyền thuyết Bắc Âu, thanh gươm thần của vị thần giết rồng – Siegfried được khảm bằng loại đá quý này. Người Ai Cập tin rằng Jasper có liên hệ với thần Isis và được tạc thành bùa hộ mệnh cho người đã khuất. Cũng có suy đoán rằng viên đá quý trang trí cho mảnh giáp thiêng liêng của Aaron chính là đá Jasper chứ không phải Ruby.