Ngọc nữ hoàng (một số nơi còn gọi là Ngọc ốc nữ hoàng), tên tiếng anh là Queen Conch Pearl hoặc Strombus Giga nổi tiếng với màu sắc tuyệt đẹp và hiệu ứng lửa độc nhất. Giá thành của loại ngọc này cũng vô cùng đắt đỏ do mức độ hiếm

Tổng quan về Ngọc nữ Hoàng

Ngọc nữ hoàng là gì

Ngọc nữ hoàng, hay còn gọi là ngọc ốc nữ hoàng (Queen Conch Pearl), với màu ngọc trai cực đẹp được tạo ra từ ốc nữ hoàng (Queen conch), đây là một loài ốc biển lớn và có thể ăn được.

Hầu hết ốc xà cừ nữ hoàng đều có màu hồng và hình bầu dục, mẫu vật tốt nhất được tìm thấy có hoạ tiết ngọn lửa trên bề mặt. Hoạ tiết này có màu cam, trông như sứ và có ánh sáng lung linh độc nhất.

Không giống như những viên ngọc trai được thu thập từ hàu, ngọc ốc nữ hoàng không được hình thành từ xà cừ – yếu tố tạo nên độ óng ánh cho các viên ngọc trai truyền thống.

Phần lớn ngọc trai ngày nay được nuôi cấy bởi phương pháp cấy chất kích thích vào loài động vật nhuyễn thể và theo dõi quá trình hình thành của các viên ngọc trai. Tuy nhiên, ngọc nữ hoàng lại là một hiện tượng hoàn toàn tự nhiên mà không có bất kỳ sự can thiệp nào từ con người.

Trong khoảng 15000 vỏ sò, các ngư dân mới có thể bắt gặp một viên ngọc ốc nữ hoàng duy nhất mặc cho dưới 10% trong số đó có chất lượng đá quý. Chính điều này cùng với màu sắc khác thường đã làm cho viên ngọc trở nên vô cùng hấp dẫn.

Ngọc nữ hoàng: quá trình hình thành

Người ta tin rằng ngọc nữ hoàng bắt đầu được hình thành từ một yếu tố kích thích, thường là một mảnh vỏ bị vỡ, sau đó mảnh sò này xâm nhập vào ốc xà cừ nữ hoàng tạo nên một màng bọc quanh mảnh vỡ. Những lớp tinh thể dạng sợi đồng tâm này tích tụ xung quanh mảnh vỡ, giống như cách sỏi thận hình thành ở người.

Không giống như loài hàu, con người có thể mở ra để tìm chính xác các viên ngọc trai, không một ai có thể xác định chuẩn xác nơi ngọc ốc nữ hoàng hình thành bởi cấu trúc uốn lượn phức tạp của vỏ ốc. Ngọc nữ hoàng sẽ lớn dần trong lớp áo cam của ốc xà cừ nữ hoàng và chỉ có thể tìm thấy khi toàn bộ phần thịt được tách ra khỏi vỏ.

Ngọc ốc nữ hoàng thường được tìm thấy ở đâu

Ốc xà cừ nữ hoàng thường được tìm thấy với số lượng lớn lên đến 200 cá thể giữa các thảm cỏ biển tại vùng biển nhiệt đới ấm áp Caribe, trải từ Yucatán cho đến Bermuda. Ốc xà cừ nữ hoàng được coi là một cực phẩm của ngành công nghiệp đánh bắt tại vùng biển này.

Được đánh bắt chủ yếu để lấy thịt, ốc xà cừ nữ hoàng trở thành món ăn ngon được săn lùng khắp vùng Caribe và hoa kỳ, loài ốc này thường được chế biến thành đặc sản địa phương như salads, món sô đơ và các món rán.

Tuy nhiên việc đánh bắt ốc xà cừ nữ hoàng quá nhiều đã khiến tất cả các nước còn lại trừ ba quốc gia sản xuất phải ban hành luật cấm đánh bắt để bảo vệ loài ốc này. Ốc xà cừ nữ hoàng được cho là sẽ không phục hồi được trong nhiều thập kỷ, điều này đồng nghĩa với việc số lượng được tung ra thị trường sẽ ngày một khan hiếm hơn.

Ốc xà cừ nữ hoàng cũng đã được tìm thấy ở bờ biển Floria nơi mà hiện nay đã hợp pháp hóa việc đánh bắt.

Lịch sử của ngọc nữ hoàng

Trước khi ngọc trai nuôi ra đời vào những năm 1920. những viên ngọc trai tự nhiên được đánh giá ngang hàng với đá quý ruby, emerald và kim cương. Tuy nhiên, khi các giống ngọc trai nuôi cấy tràn vào thị trường, ngọc trai tự nhiên sẽ mất đi giá trị độc quyền.

Ngày nay, ngọc trai nuôi cấy đã được nuôi từ các quốc gia UAE đến Polynesia sau đó là toàn thế giới. Chính sự phổ biến rộng rãi này đã làm giảm giá trị của tất cả ngọc trai nói chung trừ những viên vô cùng đặc biệt.

Mặt khác, ngọc nữ hoàng được nuôi trồng hoàn toàn tự nhiên và chỉ có thể tìm thấy tại một vài khu vực ở vùng Caribe. Cho đến nay, vẫn chưa có loại ngọc ốc nữ hoàng nuôi cấy nào được tung ra thị trường, khiến cho những viên ngọc này trở nên vô cùng quý hiếm.

Một số ngọc nữ hoàng có thể thiếu đi ánh kim và cấu trúc đối xứng nhưng vẻ đẹp hữu cơ tự nhiên của loại ngọc này vẫn luôn là xu hướng săn lùng của toàn thế giới.

Người mua luôn săn tìm những loại đá quý độc nhất và ít ai biết đến, đôi khi có màu sắc bất thường và thậm chí là loại ngọc trai Baroque có hình dáng kỳ lạ và độc đáo. Nhu cầu tìm kiếm sự độc nhất từ các bộ trang sức quý chưa bao giờ mạnh mẽ đến thế, và ngọc nữ hoàng chính là một ví dụ điển hình cho trường hợp này.

Ý nghĩa của ngọc nữ hoàng

Ngọc nữ hoàng được coi là “ vật truyền miệng ” của các vị thần và là biểu tượng cho người Inca cùng những nền văn minh sơ khai khác. Do vậy, dù không có bất kỳ bằng chứng nào, người ta vẫn tin rằng ngọc nữ hoàng đã được sử dụng làm đồ trang sức từ rất sớm.

Ngọc ốc nữ hoàng: các yếu tố tạo nên giá trị cao

Ngày nay, có đa số ngọc trai được nuôi cấy hoặc luôn luôn có sự can thiệp của con người vào quá trình hình thành. Do vậy, giống như đá quý sẽ có giá trị cao hơn khi được bán ở trạng thái tự nhiên chưa qua xử lý, ngọc nữ hoàng hiện nay được định giá rất cao.

Tuy nhiên vẫn có các yếu tố khác ảnh hưởng đến sự hiếm có của loại ngọc này. Ngọc nữ hoàng truyền thống như ngọc trai biển phía Nam hoặc ngọc trai đen Tahitian, được tạo nên từ động vật thân mềm hai mảnh, có hai lớp vỏ với khớp nối ở giữa. Một viên ngọc ốc nữ hoàng hình thành từ động vật thân mềm chân bụng (gastropod mollusc) có vỏ đơn cấu tạo hình xoắn gốc gồm nhiều khoang.

Do cấu tạo của vỏ ốc xà cừ nữ hoàng chỉ có một lối vào duy nhất khiến chất kích thích rất khó có thể đi vào bên trong. Đó cũng là lý do vì sao con người gần như không thể nuôi cấy ngọc nữ hoàng.

So với ngọc trai đen hay ngọc ốc giác (Melo Pearl), ngọc ốc nữ hoàng có giá trị thương mại cao vượt trội.

Ngọc ốc nữ hoàng: các ghi nhận về nuôi cấy nhân tạo

Có rất ít trường hợp được ghi nhận về việc nuôi cấy thành công ngọc nữ hoàng bởi loài ngọc trai này nhạy cảm với những kỹ thuật nuôi cấy truyền thống bao gồm tiêm một chất kích thích vào ốc xà cừ nữ hoàng.

Vào những năm 1930, có thông tin cho rằng một nhà nghiên cứu sinh tên La Place Bostwick có thể nghiên cứu phương pháp nuôi cấy ngọc ốc nữ hoàng. Tuy nhiên sau đó không có bất cứ bài báo hay bằng chứng xác thực nào cho việc này.

Gần đây, vào năm 2009 Viện hải dương học thuộc một chi nhánh Harbour của Đại học Florida Atlantic đã nuôi cấy thành công gần 200 viên ngọc nữ hoàng. Sau thành tựu này, vào năm 2011, có thông tin cho rằng các nhà khoa học tại FAU đang lên kế hoạch nuôi trồng một lượng lớn loại ngọc này.

Tiến sĩ Megan Davis tại Harbour Branch vẫn tiếp tục theo đuổi dự án này nhưng chưa có thông tin nào thêm.

Ngọc nữ hoàng có giá bao nhiêu

Sự kết hợp của kích thước, hình dáng, màu sắc và hiệu ứng lửa đã tạo ra giá trị của ngọc nữ hoàng. Giá trị của những viên ngọc ốc nữ hoàng được cho là rất khác nhau và có xu hướng tăng cao. Ngày nay, những viên ngọc nữ hoàng xuất sắc có giá lên đến 15000 USD/ carat và có thể cao hơn nữa, tuy nhiên đó là giá cho những viên ngọc ốc nữ hoàng cực quý hiếm.

Những viên ngọc ốc nữ hoàng cao cấp thường được định giá khoảng 4000-7000 USD/ carat, còn những viên ngọc chưa thực sự hoàn hảo sẽ có giá giao động khoảng 2000-3000 USD/carat.

Ngọc nữ hoàng: các yếu tố chất lượng

Cấu trúc hình ngọn lửa của ngọc ốc nữ hoàng

Tất cả những viên ngọc nữ hoàng đều thể hiện một vẻ đẹp độc nhất giống như một ngọn lửa lớn gồm các gợn sóng sáng tối trên bề mặt. Hiệu ứng chuyển động như lụa này là sự hình thành của các sợi vi tinh thể canxit trong các lớp đồng tâm dưới bề mặt ngọc trai.

Ở những viên ngọc ốc nữ hoàng chất lượng tốt nhất, cấu trúc hình ngọn lửa này có thể được nhận biết một cách dễ dàng.

Ngọc nữ hoàng: màu sắc và hình dáng

Màu sắc của ngọc nữ hoàng vô cùng đa dạng, trải dài từ màu trắng, be, vàng, nâu đến nhiều sắc thái của màu hồng khác nhau. Chính vì vậy, ngọc nữ hoàng từng được gọi là “ngọc trai hồng” vào thế kỷ 19 và thuộc nhóm đá quý màu hồng.

Màu nâu chính là màu thường thấy nhất ở một viên ngọc ốc nữ hoàng. Tuy nhiên, các viên ngọc này lại thường bị ngư dân bỏ đi do không hiểu về giá trị, do vậy loại ngọc này rất ít khi được bày bán, tạo nên sự sai lệch về độ phổ biến.

Ngọc ốc nữ hoàng màu sô cô la là loại hiếm có nhất, sau đó là những viên màu trắng. Trong khi đó các viên ngọc nữ hoàng có màu nâu vàng thường được gọi là ngọc vàng.

Những viên ngọc nữ hoàng có giá trị cao nhất khi chúng có màu từ hồng nhạt đến hồng rực, và thậm chí là đỏ. Sắc hồng tuyệt đẹp của ngọc nữ hoàng có thể được ví von như vẻ đẹp lộng lẫy của các ngọn lửa.

Màu sắc của ngọc có thể được xác định bởi màu của vỏ ốc xà cừ nữ hoàng. Đặc biệt vỏ của loài ốc này có thể thay đổi theo các giai đoạn cuộc đời hoặc phụ thuộc vào nguồn thức ăn mà ốc xà cừ nữ hoàng tiêu thụ. Ví dụ, ngọc ốc nữ hoàng màu vàng thường được tìm thấy ở một vài ốc non có môi màu vàng. Do vậy có thể nói màu sắc của ngọc nữ hoàng phản ánh màu sắc của vỏ tại thời điểm phát triển gần nhất.

Những viên ngọc nữ hoàng có chất lượng đá quý thường có hình bầu dục, phù hợp để sử dụng và chế tạo thành trang sức một cách hoàn hảo. Ngoài ra, ngọc ốc nữ hoàng vẫn có đủ các hình dạng từ hình baroque cho đến hình tròn. Tuy nhiên rất hiếm khi chúng có hình cầu hoàn hảo, và hình dáng mà loài ngọc trai này được ưa chuộng nhất đó là hình bầu dục đối xứng.

Ngọc nữ hoàng: trọng lượng và kích thước

Trên thực tế, rất khó có thể tìm thấy một viên ngọc có kích thước lớn hơn 2-3mm và nặng hơn 10 carat. Đa phần những viên ngọc ốc nữ hoàng có kích thước lớn được tìm thấy từ cách đây đã lâu, khi nhu cầu săn tìm sưu tập loại ngọc này chưa nhiều.

Trang sức ngọc nữ hoàng

Cựu tổng giám đốc tập đoàn ngọc trai Ryo Yamaguci lớn nhất nhật bản Mikimoto được cho là người đã tạo ra nhu cầu về ngọc nữ hoàng. Được sự hỗ trợ của Sue Hendrickson, người đã bán gần 8.000 viên ngọc cho Mikimoto trong thập kỷ đầu tiên họ làm việc cùng nhau, ông quyết định rằng đại lý hàng đầu về ngọc trai nuôi cấy cũng nên kết hợp bán ngọc trai tự nhiên.

Tuy rằng Mikimoto đã sớm kinh doanh các loại ngọc trai tự nhiên khác, cho đến tận năm 1987 Yamaguci mới bắt đầu với ngọc ốc nữ hoàng. Hendrickson đã từng phát biểu rằng ngọc ốc nữ hoàng vốn không được ưa chuộng tại châu âu, thậm chí những người buôn ngọc trai ở Mỹ còn không biết đến sự tồn tại của loại ngọc này. Những người biết đến ngọc nữ hoàng chủ yếu đều từ trang sức cổ.

Sự tận tâm mà Mikimoto dành cho việc quảng bá ngọc trai tự nhiên đã tạo nên một thị trường ngọc trai lớn như ngày nay. Mỗi năm, Mikimoto liên tục tung ra những bộ sưu tập trang sức ngọc ốc nữ hoàng khiến cho nhận thức về loại đá quý này ở nhật bản luôn ở mức cao nhất.

Tuy nhiên lịch sử trang sức của ngọc nữ hoàng đã tồn tại hàng thế kỷ. Vào những năm 1800, vỏ sò đã được sử dụng làm vật nặng để giữ cho tàu buồm. Do vậy một lượng lớn vỏ sò luôn được tìm kiếm và đánh bắt, điều này vô tình góp phần vào việc tìm kiếm các viên ngọc trai.

Có bằng chứng cho rằng trang sức ngọc ốc nữ hoàng đã được diện từ những năm 1850 đến 1860 và cuốn sách Tiffany’s Blue Book còn có chứa những viên ngọc trai rời bao gồm cả ngọc nữ hoàng màu hồng đến từ Florida và Tây Ấn. Sự nổi tiếng của những viên ngọc này đã đạt đến đỉnh điểm vào cuối thời đại Victoria và Edward khi ngọc ốc nữ hoàng được gọi là ngọc trai hồng. Đây chính là một dấu hiệu rõ rệt về việc suy giảm ngọc trai tự nhiên.

Một ví dụ nổi bật của thời đại là trâm cài ngọc nữ hoàng Mary đến từ triển lãm mang tên “ Sự quyến rũ của ngọc trai” tại Viện bảo tàng lịch sử tự nhiên quốc gia thuộc Viện Smithsonian vào năm 2005. Tại đây đã xuất hiện hai viên ngọc tự nhiên nặng 24.9 carat và 28.1 carat, chiếc trâm này được thiết kế bởi Crown Jeweller cho gia đình hoàng gia vào thời điểm đó.

Một ví dụ khác nữa ở thời Edward cổ điển đó là mặt dây chuyền Tiffany and Co. Tuy nhiên không phải tất cả đồng trang sức bằng ngọc trai tại thời điểm đó đều được đính các loại đá quý lớn và tất nhiên cũng không thể bỏ qua những viên ngọc ốc nữ hoàng nhỏ.

Hình dạng hữu cơ của loại ngọc này hoàn toàn phù hợp với đồ trang sức theo trường phái tân nghệ thuật tự nhiên của thời kỳ đó, và chúng thường được sử dụng để khắc họa nụ và nhụy hoa trong các thiết kế hoa lãng mạn.

Tuy nhiên, sự phổ biến của ngọc nữ hoàng chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn. Vào năm 1893, Kokichi Mikimoto đã thành công đưa ra thị trường loại ngọc trai bán cầu nuôi cấy đầu tiên trên thế giới.

Sau đó đến những năm 1920, thị trường đã tràn ngập với những loại ngọc trai giá rẻ với sự đủ những màu sắc, hình dáng và kích cỡ đa dạng báo hiệu cho sự tuyệt chủng của ngọc trai tự nhiên. Bên cạnh đó, vẻ ngoài không đối xứng của ngọc nữ hoàng đã mâu thuẫn với thẩm mỹ hình học rõ nét của thời đại Art Deco, dẫn đến việc sử dụng ngọc ốc nữ hoàng trong thiết kế đồ trang sức bị sụt giảm nghiêm trọng.

Viên ngọc nữ hoàng lớn nhất thế giới

Một trong những viên ngọc nữ hoàng lớn và nổi tiếng nhất trong lịch sử có khối lượng khổng lồ lên đến 45 carat. Nhà kim hoàn Harry Winston ở New York đã đặt viên ngọc hồng đỏ hình quả lê này vào trong một chiếc vòng cổ. Chiếc vòng này đã được bán sau khi Liz Taylor sử dụng làm mẫu trên bìa tạp chí Good Housekeeping vào khoảng năm 1990 và đã được đổi chủ nhiều lần thông qua các cuộc đấu giá.

Tuy nhiên cho đến hiện tại không ai còn biết rõ tung tích của viên ngọc này.

Trong quá trình nghiên cứu về ngọc ốc nữ hoàng cùng chuyên gia hàng đầu Sue Hendrickson, bà đã tiết lộ rằng có 3 viên ngọc nữ hoàng đang tồn tại nặng đến 100 carat. Trong đó có một viên màu hồng nhạt được đặt thành trâm cài do nhà kim hoàn Georges Ruiz của Genevan thiết kế.

Jeremy Morris, giám đốc điều hành của David Morris, một tiệm kim hoàn độc quyền trên phố London’s Bond là chủ sở hữu một trong những viên ngọc ốc nữ hoàng lớn nhất đã qua mua bán công khai, nặng 44,55 carat.

Những người sở hữu và nhà sưu tầm ngọc ốc nữ hoàng nổi tiếng

Vào những năm 1990, Elizabeth Taylor được cho rằng có thể đã đeo một bộ trang sức ngọc ốc nữ hoàng khi cô làm mẫu cho vòng cổ và hoa tai cho Harry Winston.
Tuy nhiên Brad Pitt mới là người được biết đến nhiều nhất khi mua một viên ngọc nữ hoàng.

Nam diễn viên đã mua viên đá này tặng cho người vợ của mình bấy giờ là Jennifer Aniston từ hãng trang sức đá quý người Ý tên Damiani. Ông đã bày tỏ nỗi niềm yêu thích loại ngọc này của mình bằng cách đề nghị đổi nửa tá tôm hùm lấy viên đá khi sống trên quần đảo San Bernardo ở vùng biển Caribe Colombia.

Vào năm 2009 Brad Pitt đã đưa ra hướng dẫn mô tả định vị màu sắc ngọc ốc nữ hoàng để giúp các nhà kinh doanh và người thẩm định có thể dễ dàng hơn trong việc đánh giá loại ngọc này.

Nhà khảo cổ sinh vật học biển Sue Hendrickson là một cái tên nổi tiếng gắn liền với ngọc nữ hoàng, bà là người phát hiện ra bộ xương lớn nhất và hoàn chỉnh nhất của loài T-rex Nam Dakota vào năm 1990 khiến cả thế giới chấn động. Từ những năm 1970. bà là người sở hữu một trong những bộ sưu tập ngọc ốc nữ hoàng lớn nhất thế giới, những viên ngọc trai này được đánh bắt trực tiếp từ chính vùng biển Ca-ri-bê.

Vào thời điểm đó, ngọc ốc nữ hoàng rất hiếm khi được sử dụng làm trang sức và thậm chí không có giá trị thương mại. Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi vào năm 1980 khi một trong những đối thủ của Hendrickson bán một phần bộ sưu tập cho Harry Winston với viên ngọc lớn nhất nặng đến 45 carat.

Chính hành động này đã đột ngột khiến ngọc nữ hoàng được những nhà trang sức lớn nhận diện và tìm kiếm.

Hendrickson đã bày tỏ niềm đam mê của mình đối với loại ngọc này khi bà thông báo có đến vài nghìn viên ngọc ốc nữ hoàng trong bộ sưu tập và vẫn sẽ tiếp tục thu thập loại ngọc này. Bà đã mua sau đó lại bán đi, chỉ giữ lại một vài viên ngọc đặc biệt. Bà thu thập vỏ ốc xà cừ nữ hoàng đầu tiên từ 60 năm trước khi bà chỉ mới 5 tuổi, từ đó bà đã tìm thấy niềm đam mê với việc chăm sóc, làm sạch và bán vỏ ốc xà cừ nữ hoàng cho các nhà sưu tầm.

Với hàng loạt thông tin về quy trình đánh bắt hàng năm qua, bà đã từng mong muốn sẽ xuất bản một cuốn sách về chủ đề này. Bên cạnh đó, khi nhận thấy sự tiềm năng thương mại của loài ngọc ốc nữ hoàng, bà đã quyết định viết tập trung vào đồ trang sức. Kết quả của việc này đó là sự xuất bản của cuốn sách bàn trà nổi tiếng “ The Pink Pearl”.

Bà đã từng cho các cuộc triển lãm mượn viên ngọc này và được các viện bảo tàng ngỏ lời mua lại. Bộ sưu tập ngọc nữ hoàng tuyệt vời nhất được cho là bộ sưu tập do bảo tàng quốc gia Qatar nắm giữ.