Kiểm tra vàng thật giả như thế nào?

Cách kiểm tra vàng thật giả tại nhà luôn là chủ đề được nhiều người quan tâm. Hiện nay có quá nhiều trang sức vàng giả trên thị trường gây thiệt hại lớn cho người tiêu dùng, nắm rõ một số cách kiểm tra sẽ giúp bạn tránh được các tổn thất lớn khi mua sắm.

Trước tiên,  cần lưu ý vàng thật ở dạng tinh khiết nhất là một kim loại mềm có thể dễ dàng uốn cong cho nên các thợ kim hoàn thường hòa trộn vàng với các kim loại khác để giúp tăng cường độ bền.

Một số trang sức không phải là vàng từ trong ra ngoài, có thể là bạc hay hợp kim kim loại khác. Các trang sức này sẽ được mạ vàng, nhúng vàng hoặc thậm chí là dát vàng, nhưng trông không khác gì so với vàng thật. Khi bạn mua một món đồ trang sức bằng vàng, dấu hiệu để nhận biết mức độ tinh khiết là karat, có thể là 10K, 14K, 18K, 22K hay 24K. Nếu trên vàng không có dán tem chất lượng trang sức thì bạn chắc chắn nên dùng các cách kiểm tra vàng thật dưới đây ngay.  

Cách kiểm tra vàng thật bằng giấm

Cách thử vàng thật hay giả bằng dấm có nhiều phương pháp khác nhau nhưng nhìn chung sẽ không gây hại cho trang sức của bạn, trừ khi món trang sức này không phải là vàng nguyên chất. Tất cả những gì bạn nên chuẩn bị là món đồ cần kiểm tra và giấm trắng.

Cách thứ nhất, đặt trang sức của bạn ở trên bàn hoặc cầm trên tay, sau đó đổ trực tiếp giấm trắng lên vàng (có thể dùng ống nhỏ giọt). Nếu có hiện tượng đổi màu thì đó không phải là vàng nguyên chất và ngược lại, nếu trang sức vẫn sáng bóng thì đây là vàng thật.

Cách thứ hai, bạn có thể ngâm trang sức trong giấm trắng trong khoảng thời gian 5-8 phút (sử dụng cốc hoặc ly thủy tinh), sau đó rửa sạch lại với nước. Nếu vàng đổi màu dù chỉ một ít thì món đồ bạn đang sở hữu cũng không phải là vàng nguyên chất.

Cách thử vàng thật hay giả bằng đồ trang điểm

Một cách khác để kiểm tra vàng tại nhà là sử dụng kem nền dạng lỏng. Phương pháp này đôi khi không chính xác như các cách kiểm tra vàng thật giả khác nhưng lại khá tiện lợi nếu bạn muốn kiểm tra nhanh. Đổ một ít kem nền dạng lỏng lên bàn tay của bạn, sau đó thoa đều lên vùng da bất kỳ và để khô.

Tiếp theo, hãy lấy vàng cọ xát lên khu vực đó. Nếu vùng ấy chuyển sang màu đen hoặc để lại vết đen thì chứng tỏ là vàng nguyên chất. Nhưng nếu việc cọ xát này không làm ảnh hưởng đến khu vực thoa kem nền, thì đây không phải là vàng thật.

Cách kiểm tra vàng thật bằng axit

Kiểm tra vàng bằng axit là phương pháp đáng tin cậy nhất. Bạn cần mua một bộ dụng cụ thử axit, có thể dễ dàng tìm thấy tại các cửa hàng trang sức hoặc trên mạng. Đối với cách thử vàng thật hay giả này, bạn hãy lấy một phần nhỏ của trang sức hoặc dùng kim nhọn và cào một vùng nhỏ trên vàng của bạn.

Tiếp theo, nhỏ một giọt axit vào vết xước và chờ vết xước đổi màu do phản ứng với axit. Sau đó hãy đối chiếu với thẻ màu được cung cấp trong bộ dụng cụ. Cách phân biệt vàng thật và giả này có thể xác định được chính xác kim loại thực sự có trong trang sức của bạn. Lưu ý đọc kỹ tài liệu hướng dẫn trước khi kiểm tra vàng bằng axit và cũng cẩn thận trong quá trình kiểm tra do axit có thể làm bạn bị bỏng.

Cách thử vàng thật hay giả bằng ly nước

Cách đơn giản nhất để kiểm tra vàng thật là thả vàng vào một ly thủy tinh đầy nước. Nếu vàng nổi lên trên mặt nước hoặc lơ lửng thì chắc chắn đó không phải là vàng thật. Nhưng nếu vàng chìm xuống đáy ly thì đó là vàng nguyên chất, vì vàng được biết đến là một kim loại nặng.

Tuy nhiên, cách thử này có điểm hạn chế khi nếu món trang sức được làm bằng kim loại nặng khác vàng, món trang sức này cũng sẽ chìm xuống đáy ly giống như trang sức vàng thật khác.

Cách kiểm tra vàng thật bằng nam châm

Phân biệt vàng thật giả bằng nam châm cũng là một cách kiểm tra phổ biến. Bạn sẽ cần chuẩn bị một nam châm có từ tính mạnh. Lấy vàng muốn thử kiểm tra đặt lên bề mặt gỗ, đưa từ từ nam châm lại gần vàng.

Nếu vàng bị nam châm hút thì đó không phải là vàng thật. Nhưng nếu vàng vẫn không phản ứng với nam châm thì đó là vàng đảm bảo chất lượng. Nếu vàng bạn đang kiểm tra có móc cài, thì chỉ riêng phần đó có thể bị nam châm hút vì trong một số đồ trang sức, móc cài không được làm bằng vàng.

Tương tự như cách thử vàng bằng ly nước, cách thử vàng thật bằng nam châm có điểm hạn chế là sẽ không phát hiện ra được trang sức vàng giả nếu món trang sức này được làm bằng kim loại khác ngoài sắt.

Cách thử vàng thật hay giả bằng axit nitric

Ngoài vàng ra, tất cả các kim loại quý đều có thể sử dụng cách kiểm tra với axit nitric. Lưu ý phương pháp kiểm tra này có thể gây hỏng cho món đồ của bạn nếu món đồ đó là giả, do vậy hãy cân nhắc kĩ trước khi dùng phương pháp này.

Nguyên lý của cách thử vàng thật hay giả này dựa vào việc vàng thật sẽ không phản ứng với axit nitric. Hãy tạo một vết nhỏ trên miếng vàng của bạn để dung dịch axit có thể thấm qua bề mặt.

Nhỏ một ít axit nitric lỏng lên vết xước đó và chờ phản ứng hóa học. Vàng giả sẽ ngay lập tức chuyển sang màu xanh ở nơi có axit. Bạc được mạ vàng sẽ có màu trắng đục. Nếu kết quả cho ra một giọt chất lỏng trong suốt không đổi màu thì đây là vàng thật.

Cách kiểm tra vàng thật bằng làn da

Khi đeo trang sức vàng giả, da sẽ bị đổi màu. Đối với cách phân biệt vàng thật và giả này, đơn giản là bạn chỉ cần cầm vàng trên tay trong một vài phút. Mồ hôi trên da tạo ra phản ứng hóa học với vàng. Da sẽ đổi màu thành màu đen hoặc màu xanh lục nếu đây là vàng giả. Vàng thật sẽ không phản ứng với da.

Các cách thử trên đều hoạt động tốt đối với vàng vàng, vàng trắng hay vàng hồng. Thậm chí các cách phân biệt vàng thật và giả này còn có thể sử dụng trên vàng đen và vàng xanh lục.

Tuy nhiên, chúng tôi khuyên bạn nên đưa món đồ đến nơi chuyên về vàng bạc để kiểm định. Các chuyên gia có thể xác định được thành phần bên trong của bất kỳ món đồ trang sức bằng vàng nào và với các thử nghiệm sâu hơn có thể xác định trọng lượng và độ tinh khiết của vàng.

Ngoài ra bạn cũng có thể chà xát nhẹ trang sức của mình lên trên da, lưu ý làm sạch các loại kem có trên da để đạt hiệu quả cao nhất. Làn da và vàng của bạn sẽ không có bất kỳ sự thay đổi nào nếu đó là vàng thật. Ngược lại khu vực da bị biến đổi thành màu xanh lục, xanh lam hoặc đen thì đây là vàng giả.

Tuy nhiên, cách kiểm tra này chỉ nên sử dụng ở những trang sức vàng nguyên chất 24K hoặc 23K. Các sản phẩm bằng vàng có lượng karat ít hơn như 14K (58,33 %) sẽ vẫn tạo phản ứng đổi màu da do có chứa trong mình những nguyên tố loại kim loại khác.

Một phương pháp khác để kiểm tra vàng của bạn có mạ bạc hay không bằng cách cọ xát mạnh lên vùng da ngón tay. Nếu bạn cảm nhận được sự thô ráp thì đây là vàng giả.

Cách kiểm tra vàng thật bằng việc quan sát độ xỉn màu

Bạn có thể nhận biết được đâu là vàng giả hay vàng thật khi trang sức của bạn mất đi lớp mạ vàng sau một khoảng thời gian nhất định. Hiện nay có hai phương pháp phổ biến là mạ điện và hóa học, tuy nhiên nếu sử dụng lâu, lớp mạ sẽ không còn bám trụ trên kim loại và có màu sắc khác với vàng thật.

Do đó, khi nhận thấy vàng mình đang sở hữu dần dần thay đổi màu sắc thì đó là vàng giả. Những trang sức được làm bằng vàng thật sẽ không xảy bất kỳ hiện tượng nào như vậy.

Cách thử vàng thật hay giả bằng việc cắn mạnh

Bạn thường quan sát thấy các vận động viên khi giành huy chương vàng thường cắn mạnh vào tấm huy chương của mình. Đây cũng được xem là một trong những cách giúp phân biệt vàng thật và giả rất phổ biến hiện nay, tuy nhiên độ tin cậy của phương pháp này không cao.

Vàng được biết đến là một trong những kim loại rất mềm, vì vậy dấu răng của bạn sẽ để lại trên vàng khi cắn mạnh. Khi bạn kiểm tra và nhận thấy vết răng càng sâu thì lượng vàng trong đó càng nhiều. Cách thử vàng thật hay giả này còn dựa vào kết cấu khá mịn của vàng so với các kim loại như bạc hay niken. 

Cách phân biệt vàng thật và giả bằng âm thanh

Bạn có thể kiểm tra vàng thật và giả bằng cách sử dụng những vật bằng kim loại khác để tác động vào vàng và chú ý lắng nghe âm thanh phát ra. Sẽ có hai trường hợp xảy ra, nếu là vàng thật bạn sẽ cảm nhận được âm thanh cao vút và vang.

Các kim loại như đồng hay kẽm được dùng để mạ vàng sẽ tạo ra âm thanh trầm và ngắn hơn. Tuy nhiên đây cũng là cách khiến bạn khó phân biệt, vì bản thân các loại vàng khác nhau về lượng karat như 24K với 18K sẽ cho ra âm thanh có phần riêng biệt.

Cách kiểm tra vàng thật bằng gốm không tráng men

Gốm không tráng men cũng có thể giúp bạn phân biệt được vàng thật hay giả. Bạn cần lấy vàng của mình ma sát lên bề mặt của gốm và kéo nhẹ nhàng một đường.

Phương pháp này chỉ khiến vàng của bạn bị một vết xước nhẹ và không bị hỏng. Bạn quan sát kỹ vết hằn lúc nãy, vàng thật sẽ để lại một vệt màu vàng. Nếu là vàng giả, kém chất lượng sẽ để lại một đường màu nâu đen.

Cách phân biệt vàng thật và giả bằng trọng lượng vàng

Kiểm tra trọng lượng và kích thước của vàng là một trong những cách hiệu quả để nhận biết vàng thật hay vàng giả. Vàng được biết đến là một kim loại mềm tuy nhiên vàng lại nặng và có kết cấu đặc hơn các kim loại khác. Trọng lượng của vàng được xác định là 19,3 g/m3, giống nhau và không thay đổi.

Các kim loại khác sẽ có trọng lượng nhỏ hơn khá nhiều, như chì là 11,34 g/m3; đồng là 8,96 g/m3 và nhôm là 2,7g/m3. Nếu vàng của bạn có trọng lượng nhỏ hơn kích thước ở trên thì trang sức bạn đang sở hữu có thể lẫn đồng thau trong đó để trông có vẻ to hơn. Đối với vàng 18K trọng lượng riêng là 16,5 g/m3 và vàng 14K là 14g/m3.

Bạn có thể kiểm tra theo những bước sau:

Bước 1: Tiến hành cân khối lượng vàng của mình, đơn vị tính là gam.

Bước 2: Đổ nước vào trong bình có chia vạch thể tích (ml), sau đó cho vàng vào ngâm và tính toán lượng nước đã tăng thêm.

Bước 3: Tính trọng lượng của vàng theo công thức: khối lượng/thể tích (nếu xấp xỉ 19,3 thì trang sức của bạn đang dùng là vàng thật)

Lưu ý: Bạn nên đo ít nhất hai lần để có kết quả chính xác nhất. 

Cách thử vàng thật hay giả bằng nước cường toan

Cách thử vàng thật này sẽ khiến cho trang sức bằng vàng của bạn bị ăn mòn khi tiếp xúc với nước cường toan (75% axit nitric và 25% axit clohydric). Do đó bạn cần đọc kỹ những hướng dẫn sau hoặc lựa chọn cách kiểm tra khác an toàn hơn.

Hãy sử dụng bông gòn để có thể thấm được một lượng dung dịch nước cường toan, sau đó chấm lên vàng mà bạn đang sở hữu. Chờ đợi phản ứng giữa nước cường toan và trang sức của bạn, nếu có hiện tượng ăn mòn thì đây là vàng thật, còn ngược lại vàng giả sẽ không bị ăn mòn.

Cách kiểm tra vàng thật bằng bật lửa khò

Kiểm tra vàng bằng cách này khá dễ dàng trong quá trình thực hiện và đạt được hiệu quả cao. Sử dụng một vật làm thành móc bằng kim loại để giữ đồ trang sức của bạn, hạn chế cầm trực tiếp sẽ gây bỏng cho những ngón tay. Dùng bật lửa để làm nóng trong khoảng thời gian 60 giây.

Sau đó bạn quan sát vàng mà mình đang sở hữu, nếu nhận thấy trang sức sáng hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ cao thì đó là vàng thật. Ngược lại, những kim loại thường dùng để làm vàng giả như đồng, sắt, đồng thau sẽ khiến trang sức bị tối màu, lượng vàng được mạ có thể chảy ra và để lộ phần kim loại.

Cách thử vàng thật hay giả bằng máy thử vàng điện tử

Máy thử vàng điện tử sẽ cho ra kết quả kiểm tra chính xác chỉ trong vòng vài giây. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể sở hữu loại máy này và nhược điểm của phương pháp là chỉ sử dụng trên đồng xu và vàng thỏi. Dụng cụ này sẽ hoạt động dựa trên việc phát hiện ra mức điện trở, nếu là sản phẩm mạ vàng từ đồng hoặc niken thì máy sẽ thông báo những khác biệt so với vàng thật.

Cách phân biệt vàng thật và giả bằng việc làm xước

Bạn có thể dùng kim và tạo một vết xước nhỏ đủ sâu trên bề mặt của trang sức bằng vàng để có thể quan sát. Nếu bạn nhìn thấy được phần kim loại khác màu bên dưới hoặc những đốm nhỏ đổi màu tại vị trí đó thì đây là vàng giả. Vì những trang sức không phải là vàng thật sẽ được phủ một lớp mạ vàng trên một kim loại khác.

Cách kiểm tra vàng thật bằng ký hiệu trên món trang sức

Ở Việt Nam, ký hiệu sẽ được khắc trên vàng thật để giúp người dùng biết được lượng karat cũng như thương hiệu, ví dụ như 24K, 18K, 9999, PNJ, SCJ,… Các sản phẩm vàng giả sẽ không xuất hiện những ký hiệu này.

Ở nước ngoài, lượng karat sẽ cho biết được lượng vàng có trong trang sức đó, với 10 mức khác nhau từ 8 – 24 K. Ở Đức, 8k vẫn là vàng thật tuy nhiên tại Mỹ quy định nếu nhỏ hơn 10k thì không được coi là vàng nữa.

Hệ thống ký hiệu karat:

• 24K (999, trong vàng sẽ chứa 99,9% vàng thật)
• 23K (958,3)
• 22K (916)
• 20K (834)
• 18K (750)
• 15K (625)
• 14K (583,3)
• 10K (417)
• 9K (375)
• 8K (333)

Hệ thống ký hiệu vàng giả: 

• GP (Mạ vàng)
• GE (Mạ điện)
• GF (Mạ vàng lấp đầy)
• GEP (Mạ điện)
• HGP (Mạ vàng nặng)
• HEG (Mạ điện nặng)

Cách phân biệt vàng thật và giả bằng tia X

Kiểm tra vàng thật giả bằng máy đo quang phổ sẽ cho ra kết quả chính xác nhất. Tia X sẽ được chiếu qua trang sức của bạn giúp các nguyên tử có mức năng lượng cao hơn bình thường. Sau khi tích điện và nguội, các nguyên tử này sẽ giải phóng một lượng bức xạ. Máy quang phổ sẽ phát hiện và tiến hành phân tích, từ đó sẽ xác định được bức xạ này là vàng thật hay kim loại.