Đá Spodumene là một khoáng chất Silicat nhôm Lithium (LiAlSi2O6) có độ cứng từ 6.5 đến 7 điểm trên thang đo Mohs. Spodumene có dải màu sắc đa dạng như: màu trắng, không màu, màu xám, màu hồng, màu tím nhạt, màu tím, màu xanh nhạt, màu vàng và màu xanh lục. Loại đá này thường thể hiện độ trong suốt và ánh thuỷ tinh tuyệt vời khi được cắt đa cạnh (facets) và đánh bóng.

Đá Spodumene là gì?

Đá Spodumene còn được gọi là Triphane, là loại đá thuộc họ Pyroxene (một loại quặng Liti quan trọng dùng làm nguyên liệu gốm sứ). Spodumene thường được tìm thấy trong đá Granit, Aplite và Pegmatit chứa Liti. 

Vì có độ rực rỡ và trong suốt như thủy tinh, đá Spodumene được xếp vào nhóm đá bán quý. Loại đá này thường được các nhà sưu tập và viện bảo tàng ưa chuộng hơn so với người sử dụng các trang sức đá quý, vì màu sắc có thể bị nhạt dần khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng với mặt trời. Biến thể chính của Spodumene là đá Hiddenite (màu ngọc lục bảo) và Kunzite (màu hồng hoặc màu tím nhạt).

Tinh thể đá Spodumene lớn nhất được tìm thấy có chiều dài 14.3 mét (khoảng 47 Feet) và rộng 0.8 mét (khoảng 3 Feet) từ mỏ Etta ở Nam Dakota, Hoa Kỳ.

Tính chất vật lý và tính chất hóa học đá Spodumene

Công dụng và ý nghĩa đá Spodumene

Đá Spodumene được biết đến như một tinh thể làm sạch và có thể sử dụng để làm mới năng lượng. Spodumene còn có khả năng giúp cho người đeo tăng cường động lực để kiên trì, cố gắng hoàn thành nhiệm vụ, thay vì bắt đầu các dự án khác hoặc bỏ dở giữa chừng.

Loại đá này cũng có tác dụng ngăn chặn, chống lại những năng lượng xấu hoặc có hại.

Về mặt thể chất, Spodumene màu vàng được cho là có thể giúp giải quyết các vấn đề về giác quan, đặc biệt là rối loạn thính giác và thị lực. Viên đá quý này cũng rất hữu ích đối với những người bị động kinh, những người mắc các bệnh về khớp, xương, hệ thần kinh,…

Đá Spodumene hợp với mệnh gì?

Spodumene là loại đá có nhiều màu sắc và mỗi màu sắc khác nhau sẽ phù hợp với từng bản mệnh riêng biệt. Cụ thể:

• Mệnh Kim: phù hợp với Spodumene màu vàng.
• Mệnh Hỏa: phù hợp với Spodumene màu xanh lục.
• Mệnh Thổ: phù hợp với Spodumene màu tím, đá màu hồng.
• Mệnh Thủy: phù hợp với Spodumene màu trắng.
• Mệnh Mộc: phù hợp với Spodumene màu xanh lam. 

Những bản mệnh này khi sử dụng đá Spodumene với màu sắc phù hợp sẽ được hỗ trợ tăng cường động lực, không ngại khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Đồng thời loại đá này cũng giúp họ có thêm sự sáng tạo, cơ hội, bình an, thịnh vượng và thuận buồm xuôi gió trong công việc cũng như cuộc sống. 

Đá Spodumene hợp với cung nào?

Đá Spodumene là một loại đá thích hợp cho những người thuộc cung Kim Ngưu và cung Sư Tử. Đây còn được xem là loại đá khai sinh dành cho những người sinh vào đầu mùa hè, từ ngày 21 tháng 6 đến ngày 21 tháng 7. 

Viên đá này như là một lá bùa hộ mệnh giúp chủ nhân xóa bỏ hết những vấn đề tiêu cực và suy nghĩ xấu xa, ngăn ngừa được những nỗi sợ hãi, hoảng loạn và mang lại tình yêu, sự may mắn, màu sắc tươi sáng cho cuộc sống.

6 cách bảo quản và làm sạch đá Spodumene

Đá Spodumene tương đối cứng (đạt 6.5-7 điểm theo thang đo Mohs), nhưng loại đá này cũng cần được xử lý cẩn thận vì tính chất phân cắt hoàn hảo. Dưới đây là một số cách bảo quản, làm sạch đá Spodumene đúng cách để giữ cho viên đá duy trì được màu sắc, độ bóng, độ tinh khiết và độ bền đẹp theo thời gian.

• Không nên để Spodumene bị va chạm mạnh, vì một cú gõ mạnh cũng có thể làm viên đá bị chẻ đôi.
• Không để loại đá này tiếp xúc với nhiệt cũng như ánh sáng mạnh. Màu sắc của Spodumene sẽ phai dần theo thời gian hoặc mất màu sau khi khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng hoặc nhiệt độ. Do đó, các trang sức Spodumene tốt nhất nên được đeo vào buổi tối.
• Khi làm sạch đá quý, tránh sử dụng chất tẩy rửa siêu âm.
• Spodumene có thể được làm sạch hiệu quả bằng nước xà phòng nhẹ và vải mềm. Không sử dụng bất kỳ hóa chất mạnh hoặc chất tẩy rửa nào kể cả thuốc tẩy, axit hoặc các hóa chất khác.
• Luôn tháo hết các trang sức đá quý Spodumene trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao.
• Khi cất giữ đá Spodumene hãy cất các trang sức riêng biệt, tránh xa các loại đá quý và đồ trang sức khác. Bạn nên bọc riêng từng viên đá quý trong một miếng vải mềm và đặt bên trong hộp trang sức có lót vải.

Yếu tố đánh giá chất lượng đá Spodumene

Màu sắc

Đá Spodumene có nhiều màu sắc khác nhau như trắng, không màu, xám, hồng, tím nhạt, tím, xanh nhạt, vàng và xanh lục. Tên “Spodumene” nhìn chung là chỉ đá màu vàng. 

Spodumene màu hồng được hình thành nhờ Mangan, màu xanh lục được hình thành nhờ Crom và màu vàng được hình thành nhờ tạp chất sắt. Với tất cả các loại đá Spodumene, phần trên và phần dưới của viên đá sẽ có màu sắc đậm hơn. Ở hai phần này cũng có tính đa sắc mạnh, do đó sẽ dẫn đến sự thay đổi màu sắc tùy thuộc vào góc nhìn.

Tất cả đá Spodumene sẽ phai màu, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc nhiệt trực tiếp.

Độ tinh khiết

Spodumene thường có độ tinh khiết cao. Hầu hết các loại đá Spodumene đều sạch sẽ, thậm chí là những viên đá có kích thước lớn, khi được đánh bóng sẽ có độ bóng cao như thuỷ tinh. Trong một số trường hợp hiếm hoi, đôi khi loại đá này sẽ thể hiện hiệu ứng mắt mèo. 

Giác cắt

Đá Spodumene thường được mài giác và loại đá này rất hiếm khi dùng để cắt thành dạng Cabochon.

Do sự phân cắt hoàn hảo, vết nứt và tính chất đa sắc mà việc cắt Spodumene được coi là là một thách thức lớn đối với các thợ cắt đá quý. Các hình dạng cắt phổ biến nhất của loại đá này là hình bầu dục, hình tròn, hình đệm, hình quả lê và hình Trillions. Đôi khi Spodumene cũng được chạm khắc dùng để trang trí.

Đá Spodumene đã qua xử lý

Đá Spodumene thường sẽ không được áp dụng các phương pháp xử lý đá quý. Mặc dù Spodumene nâu và xanh tím có thể qua xử lý nhiệt để cải thiện màu sắc.

Phân biệt đá Spodumene với các loại đá khác

Họ đá Spodumene được chia ra các nhóm chính là Triphane (Spodumene vàng nhạt đến trong suốt), Hiddenite (Spodumene xanh), Kunzite (Spodumene hồng/ tím) và nhóm các loại Spodumene màu khác.

Kunzite là tên gọi để chỉ Spodumene có màu từ hồng đến tím. Một số nơi bán sử dụng các tên như Kunzite vàng, Kunzite bạc hà hay Kunzite trắng có thể gây nhầm lẫn vì các đá Spodumene màu khác màu hồng và tím không được gọi là Kunzite.

Đá Spodumene được phân biệt bởi trạng thái tinh thể, vết nứt và sự phân cắt hình lăng trụ hoàn hảo của đá (một đặc tính giống với kim cương và Topaz). 

Spodumene có tính đa sắc rõ rệt và chỉ số khúc xạ cao hơn thạch anh, Topaz và Beryl nhưng thấp hơn một chút so với Tanzanite.

Trang sức đá Spodumene

Mặc dù đá Spodumene có độ cứng tương đối tốt 6.5 đến 7 điểm trên thang độ Mohs, độ bóng hấp dẫn và độ tinh khiết tuyệt vời, nhưng loại đá này vẫn chưa được nhiều người biết tới. Đá quý này hoàn toàn phù hợp với tất cả các loại trang sức như nhẫn, vòng tay, mặt dây chuyền, ghim và trân cài. Sự hấp dẫn của Spodumene nằm ở màu sắc thu hút và độ tinh khiết tuyệt vời.

Spodumene màu hồng nhạt khi kết hợp với các hợp kim như vàng 18K, vàng 14K, vàng 10K, bạc hay bạch kim,… sẽ rất phù hợp với thời trang nữ tính. Trong khi trang sức Spodumene màu vàng và màu xanh lục có thể thu hút cả nam và nữ.

Đá Spodumene cũng được ưa chuộng khi được dùng làm phụ kiện, vì loại đá này có sự phong phú về màu sắc và có kích thước lớn.

Thông thường, những viên đá quý màu vàng như kim cương vàng, Sapphire vàng hay garnet vàng… có trọng lượng trên 5 carat là rất hiếm và rất đắt. Vì vậy, đá Spodumene màu vàng là một sự lựa chọn dùng để thay thế tuyệt vời và có giá cả phải chăng cho những ai đang tìm kiếm những viên đá lớn để sử dụng cho thiết kế thời trang, trang sức (chẳng hạn như nhẫn Cocktail hoặc mặt dây chuyền kích thước lớn). 

Vương miện Palmette của Nga, hiện thuộc sở hữu của Nữ công tước xứ Gloucester (Vương quốc Anh) là một chiếc vương miện trong lịch sử được thiết kế với một viên đá ở giữa có thể thay thế. Viên đá trung tâm có thể lựa chọn kim cương, ngọc lục bảo hoặc Spodumene hồng. Vương miện này trước đây thuộc về Hoàng hậu Maria Feodorovna của Nga.

Lịch sử và nguồn gốc đá Spodumene

Đá Spodumene là một khoáng chất Pyroxene có chất lượng đá quý, tên của loại đá này được lấy từ tiếng Hy Lạp “Spodumenos” có nghĩa là “màu tro”. Tên gọi này bắt nguồn từ màu sắc tự nhiên của các tinh thể Spodumene mờ đục, các viên đá quý thường được tìm thấy có màu xám tro bị xỉn màu, kém hấp dẫn.

Theo thành phần, đá Spodumene là Silicat nhôm Lithium, một trong những nguồn nguyên liệu quan trọng cho Lithium được sử dụng trong công nghiệp ngày nay. 

Mặc dù đá Spodumene đã được đề cập lần đầu tiên từ lâu vào năm 1800, nhưng các loại đá quý trong suốt của Spodumene chỉ mới được phát hiện gần đây trong vài thế kỷ trước.

Về mặt đá quý, giống như đá Chalcedony, đá Spodumene là một nhóm đá quý với nhiều loại đá có liên quan chặt chẽ với nhau và loại đá này cũng có thể đề cập tới một loại đá cụ thể. 

Spodumene lần đầu tiên được phát hiện tại Thụy Điển, nhưng các loại đá quý màu hồng và đá quý màu xanh lục có chất lượng tốt lại được phát hiện lần đầu tại Hoa Kỳ. Cả hai loại đá này đều được đặt tên theo người tìm thấy đá. Kunzite được đặt theo tên của George Frederick Kunz và đá Hiddenite được đặt tên theo William Earl Hidden.

Đá Spodumene được tìm thấy ở đâu?

Đá Spodumene được tìm thấy ở các địa điểm trên thế giới, đáng chú ý nhất là Afghanistan, Brazil, Madagascar, Pakistan và Hoa Kỳ (California, North Carolina, Dakota).

Hiddenite ban đầu được tìm thấy ở Hiddenite, Bắc Carolina, nhưng gần đây hơn loại đá này cũng được phát hiện tại Afghanistan, Brazil, Madagascar, Myanmar và California.

Nhiều người lập luận rằng đá Spodumene xanh cho dù tìm thấy ở bất kỳ ở đâu  chỉ nên được giao dịch dưới dạng Spodumene xanh thông thường. Riêng đá Spodumene tìm thấy ở Bắc Carolina, Hoa Kỳ thì được giao dịch dưới tên Hiddenite.

Các mỏ Kunzite hồng quan trọng nhất được tìm thấy tại Minas Gerais ở Brazil. Các nguồn đáng chú ý khác bao gồm Afghanistan, Madagascar, Myanmar, Pakistan và Hoa Kỳ. Một loại đá Spodumene hiếm không màu được phát hiện ở Madagascar và một loại đá Spodumene hiếm màu xanh được phát hiện tại Afghanistan.