Tourmaline tím hay còn có tên gọi tiếng anh là Siberite Tourmaline, là một loại đá quý thuộc họ đá Tourmaline, có màu tím ánh đỏ hoặc đỏ ánh tím. Tùy thuộc vào góc nhìn, viên sẽ thể hiện tính lưỡng sắc mạnh. So với các loại Tourmaline khác như Paraiba Tourmaline hoặc Watermelon Tourmaline, đá Siberite Tourmaline ít được mọi người biết đến hơn.

Tourmaline tím là gì?

Tourmaline tím hay còn được gọi là đá Siberite Tourmaline, là một loại đá bán quý, thuộc nhóm Elbaite Tourmaline của họ đá Tourmaline (bên cạnh Rubellite Tourmaline, Indicolite Tourmaline, Paraiba Tourmaline, Watermelon Tourmaline). Viên đá có màu sắc chủ yếu nghiêng về màu đỏ tím hoặc tím đỏ.

Ngoài ra, dù được biết đến rộng rãi với tên gọi là Tourmaline tím, nhưng loại đá này có thể có nhiều màu khác nhau như: hồng, xanh lam, đỏ hoặc đỏ tím.

Một số nhà đá quý nhận định đá Siberite Tourmaline là biến thể của đá Rubellite Tourmaline (loại đá có màu đỏ hồng, đỏ hoặc đỏ tía), nhưng thông tin này chưa được chứng minh và thống nhất.

Tính chất vật lý và tính chất hóa học đá Tourmaline tím

Tourmaline tím thường hình thành ở dạng tinh thể lăng trụ với 3, 6, 9 hoặc 12 mặt. Viên đá cũng có thể được hình thành dưới dạng tinh thể hình kim (giống như sợi kim) hoặc hình tròn với mặt cắt ngang hình tam giác.

Ngoài ra, viên đá cũng còn có các hình dạng tinh thể khác như: hình cột, hình Botryoidal (giống như chùm nho) hoặc tập hợp tinh thể phát xạ (từ một điểm trung tâm đá sẽ phát triển theo các hướng khác nhau, ví dụ như khoáng chất Pyrite, Rutile, Kyanite và Wavellite) . Một số tinh thể Tourmaline tím hiếm có thể có các điểm cuối hình thoi.

Ý nghĩa và công dụng Tourmaline tím

Tourmaline tím mang ý nghĩa tượng trưng cho sự hiểu biết, lòng trắc ẩn và sự cởi mở, sự khôn ngoan. Ngoài ra, mỗi màu đá Tourmaline khác nhau sẽ có những ý nghĩa khác nhau, chẳng hạn như:

• Đá màu trắng/Không màu: đại diện cho sự tinh khiết và tái sinh.
• Đá màu đen: đại diện cho sự vững vàng và bảo vệ.
• Đá màu nâu: đại diện cho sức mạnh và khả năng phục hồi.
• Đá màu đỏ: đại diện cho năng lượng và niềm đam mê.
• Đá màu hồng: đại diện cho tình yêu và sự đồng cảm.
• Đá màu cam: đại diện cho sáng tạo và sự thu hút.
• Đá màu vàng: đại diện cho niềm vui và trí tuệ.
• Đá màu xanh lục: đại diện cho may mắn và hy vọng.
• Đá màu xanh lam: đại diện cho sự bình an và tin tưởng.
• Đá màu tím: đại diện cho trí tuệ thiêng liêng, tâm linh và sự tự chủ.

Giống như các loại đá quý khác, có thể kết hợp Tourmaline tím với các loại đá quý màu tím khác để mang lại trí tuệ và trực giác tâm linh cao hơn với nguồn năng lượng tự nhiên cao. Ngoài ra, các viên Siberite Tourmaline màu đỏ đậm cũng có tác dụng mang lại động lực và năng lượng giống như các loại đá quý màu đỏ.

Tác dụng chữa bệnh thể chất

Tourmaline tím có thể hỗ trợ chữa một số bệnh như: chứng mất ngủ, mất tập trung, bệnh về mắt, về hệ thống miễn dịch, vấn đề tiêu hóa, chứng đau nửa đầu và thiếu sức sống. Bênh cạnh đó, tinh thể này cũng được cho là có tác dụng giúp cân bằng bán cầu não trái, phải và giúp xương chắc khỏe.

Tác dụng chữa bệnh tinh thần

Về mặt cảm xúc, Tourmaline tím được cho là mang lại cho người sử dụng sự bình an, vững chãi, cảm giác thư thái và giúp họ buông bỏ những ràng buộc tình cảm không có lợi cho sức khỏe bản thân.

Ngoài ra, Siberite Tourmaline có thể giúp chữa lành những tổn thương, nỗi buồn trong quá khứ. Viên đá cũng có tác dụng giảm sự tăng động và hỗ trợ trong việc thiền định.

Tourmaline tím hợp với mệnh gì?

Trong Phong Thủy, Tourmaline tím phù hợp với những người thuộc mệnh sau:

• Mệnh Thổ và mệnh Hỏa: phù hợp với đá quý màu hồng, đỏ và tím.
• Mệnh Thủy và mệnh Mộc: phù hợp với đá quý màu xanh lam.

Đá Siberite Tourmaline giúp cho chủ nhân tạo ra một lá chắn năng lượng để ngăn chặn những điều tiêu cực và cân bằng được năng lượng âm – dương. Tuy Tourmaline tím không phải là một loại đá nổi tiếng nhất trong họ đá Tourmaline, nhưng lại đóng vai trò như một người bạn đồng hành hoàn hảo cho những ai đang tìm kiếm các đặc tính làm dịu và cải thiện nhận thức.

Tourmaline tím hợp với cung nào?

Theo chiêm tinh học, Tourmaline tím là viên đá dành cho cung hoàng đạo Nhân Mã và Thiên Bình. Viên đá giúp chủ nhân các cung này nâng cao trình độ giao tiếp, tạo ra những năng lượng tích cực để mang lại sự vui vẻ, yêu đời và có được mối quan hệ tình yêu hạnh phúc.

Đá Siberite Tourmaline còn là viên đá khai sinh vào tháng 10, viên đá của sao Kim và được sử dụng làm món quà để kỷ niệm 8 năm ngày cưới.

5 cách bảo quản và làm sạch đá Siberite Tourmaline

Việc chăm sóc và làm sạch đá Tourmaline tím khá đơn giản nhờ vào độ cứng cao và không có các mặt phẳng dễ bị vỡ. Tuy nhiên, để giữ màu sắc, độ bóng và độ bền lâu dài, bạn cần bảo quản, làm sạch Siberite Tourmaline theo 5 cách sau:

• Làm sạch đá quý bằng bàn chải đánh răng mềm, nước ấm và xà phòng nhẹ để không gây trầy xước hoặc hư hại đá.
• Những tinh thể Tourmaline này đôi khi có thể nhạy cảm với nhiệt, vì vậy hãy để viên đá tránh xa nhiệt độ quá cao và không để dưới ánh nắng trực tiếp.
• Không nên đeo các trang sức Tourmaline tím khi làm việc nhà, dọn dẹp hoặc trong lúc tham gia các hoạt động thể thao.
• Các trang sức bằng Siberite Tourmaline nên cài đặt bảo vệ để đá không bị chịu các tác động bên ngoài.
• Cất giữ đá trong túi vải hoặc hộp đựng có lót vải mềm, tránh để đá cùng với các loại đá quý khác.

Yếu tố đánh giá chất lượng của Tourmaline tím

Giá trị của Tourmaline tím được xác định bởi các yếu tố thuộc tiêu chuẩn 4C như: màu sắc, giác cắt và độ tinh khiết.

Màu sắc (Color)

Đá Siberite Tourmaline có màu sắc từ hồng đến đỏ được tạo nên từ tạp chất mangan bên trong, viên đá có màu sắc xanh lam được tạo nên từ tạp chất sắt, viên đá có màu tím được tạo nên từ cả tạp chất mangan và sắt.

Trong tất cả các loại Tourmaline tím, những viên đá có màu xanh lam sẽ mang giá trị cao nhất vì thể hiện tính lưỡng sắc mạnh và hiển thị hai màu khác nhau tùy thuộc vào góc nhìn.

Độ tinh khiết (Clarity)

Độ tinh khiết là yếu tố mô tả lượng tạp chất có thể nhìn thấy được bên trong đá quý. Các loại đá Tourmaline Elbaite màu tím như Siberite Tourmaline sẽ có cấp độ tinh khiết loại II, nên các tạp chất nhỏ trong đá quý có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Một số thể vùi bên trong viên đá gồm:

• Vết nứt dài, mảnh, chứa đầy khí phản chiếu ánh sáng.
• Ống rỗng.
• Vết hình Kim.
• Phân vùng màu.

Những tạp chất có thể nhìn thấy bằng mắt thường này có thể làm giảm giá trị của viên đá Tourmaline tím.

Giác cắt (Cut)

Tourmaline tím không có sự phân cắt và có độ cứng khá tốt, nên bất kỳ kiểu cắt đa cạnh nào cũng phù hợp với loại đá này. Đối với loại đá quý có tính lưỡng sắc mạnh như Siberite Tourmaline, thì đá nên được cắt dạng bảng song song với trục để hiển thị hiệu ứng tốt nhất.

Tourmaline tím được cắt đa cạnh sẽ có giá trị cao nhất so với những tinh thể Siberite chất lượng thấp thường được cắt dưới dạng cabochon hoặc được bán dưới dạng mẫu vật thô.

So sánh Tourmaline tím và thạch anh tím

Rất dễ để nhầm lẫn Tourmaline tím và thạch anh tím với nhau. Do đó nhiều nơi  bán cố tình gian lận bằng cách đánh tráo các viên Seberite Tourmaline này bằng những viên thạch anh tím có giá thành thấp hơn nhiều. Tuy nhiên, không quá khó để phân biệt với các đặc điểm nhận dạng rõ ràng. Dưới đây là sự khác biệt giữa Siberite Tourmaline và thạch anh tím:

• Họ đá quý: Siberite là một loại Tourmaline, còn thạch anh tím là một loại thạch anh.
• Thành phần cấu tạo: Siberit là một khoáng chất Natri, Liti, nhôm, Borosilicate có công thức Na(Li1.5Al1.5)Al6Si6O18(BO3)3(OH). Thạch anh tím là một khoáng chất Silicon Dioxide (Silica) có công thức SiO2.
• Độ cứng: Trên thang độ cứng Mohs Siberite Tourmaline có độ cứng từ 7 – 7.5, còn thạch anh tím có độ cứng 7.
• Độ tinh khiết: Phần lớn đá Siberite có độ trong mờ đục, những viên có độ trong suốt hoàn hảo rất ít. Thạch anh tím sẽ có độ trong từ trong mờ đến trong suốt.
• Về màu sắc: thạch anh tím luôn có màu tím, được hình thành từ sự chiếu xạ tự nhiên cùng với tạp chất sắt hay nhôm (hoặc cả hai) bên trong viên đá. Trong khi đó, đá Siberite có màu sắc đa dạng: tím, xanh lam, hồng hoặc đỏ và màu tím do tạp chất mangan kết hợp với sắt tạo thành.

Giá trị của Tourmaline tím

Giá của Tourmaline tím sẽ cao hơn Tourmaline đen và thấp hơn Paraiba Tourmaline.

Đá Siberite Tourmaline đã được mài giác có giá khoảng từ 30 đến 460 USD/carat hoặc 75 đến khoảng 1.170 USD/sản phẩm trang sức. Tourmaline được cắt dạng cabochon sẽ có giá khoảng từ 3.50 đến 50 USD/carat. Các mẫu Siberite Tourmaline thô hầu như luôn có giá dưới 1USD/carat, hoặc khoảng 20 đến 50 USD/carat, tùy theo kích thước.

Trang sức Tourmaline tím

Tourmaline tím thường được thợ kim hoàn kết hợp chung với các hợp kim cao cấp như: bạch kim, vàng trắng, vàng vàng, vàng hồng, vàng 18K,... để tạo các phụ kiện mặt dây chuyền, vòng tay, nhẫn tinh tế và sắc sảo hơn.

Lịch sử Tourmaline tím

Đá Tourmaline lần đầu tiên được phát hiện ở Brazil vào năm 1954 bởi nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Francisco Spinoza. Ban đầu, nhà thám hiểm đã nhầm viên đá với ngọc lục bảo do có màu xanh lục tương đồng.

Vào khoảng những năm 1400, các thương gia Hà Lan đã bắt đầu buôn bán đá Tourmaline đen và sử dụng các đặc tính từ tính của viên đá để hút tro thuốc ra khỏi tẩu thuốc lá của họ.

Phát hiện đầu tiên về Tourmaline tím không được công bố rõ ràng, nhưng các tinh thể đá ban đầu tìm thấy được phân tích đến từ Siberia, cụ thể là Núi Soktuj. Vào khoảng năm 1800, Jean-Gabriel Caquet đã minh họa về mẫu vật Siberite Tourmaline thông qua những hình ảnh.

Cái tên “Siberite” bắt nguồn từ tiếng Pháp Sibérite, có nghĩa là “đá từ Siberia.”

Nguồn gốc Tourmaline tím

Các tinh thể Tourmaline tím được phát triển dưới lòng đất, trong đá lửa Pegmatit. Khi magma làm nóng nước ngầm, các khoáng chất khác sẽ bị hòa tan vào nước và dung dịch lấp đầy các kẽ hở dưới lòng đất. Dần dần, dung dịch này sẽ nguội đi và kết tinh thành đá Tourmaline.

Đá Tourmaline tím được tạo nên từ tạp chất mangan kết hợp với sắt và trải qua quá trình hình thành tương tự như các loại đá Tourmaline khác.

Đá Siberite Tourmaline tìm thấy ở đâu?

Những địa điểm khai thác Tourmaline tím có chất lượng cao nhất bao gồm: Namibia và Siberia (Nga). Ngoài ra còn có các nguồn khai thác khác như: Nigeria và Brazil.